٣٠٧٧

 

✓ فایەق زێوەر

  • پێنجخشتەکی لەسەر شیعرێکی مستەفا ئەفەندی کوڕی مەلا عەلی عیرفان

ئەی فیداکارانی میللەت شێرمەردانی وڵات
ئەی ڕەئیسانی دیانەت ساحیبی سەوم و سەڵات
بۆ نیساری بێ وجوودە لیرە و ڕووپیە و مەنات
«ڕوو لە خوا کەین بۆ مەلیک داویە لەدەس زیللەت نەجات
کەس نەبێ چاوی لە ڕوتبەی خزمەتی کەین بێ خەڵات»

تاکوو دوێنێ بوو لە مەیدانا ئەتانوت ئێمە جووین
سەیری ئەمڕۆ کەن هەموو سەربەست و ساحێب ئابڕووین
وا لە بادەی یەکیەتی سەرمەستی فیکری هاتوهووین
«گشت فیداکاری ئەوە ئێستاکە وا سەربەست کە بووین
ناوی تەئریخی لە جێی ڕوتبەی فەریقی بێ لەلات»

گەر نەکەین ئیسپاتی مەوجوودییەت ئەمڕۆ ئێمە چین
پشتیوانێکمان هەیە وەک کێوی ئاسن وا مەتین
من کە فەردێکم لە کورد بڕوا بکەن ئەی موسلمین
«خزمەتی میللەت لەلام فەرزە بەتەسدیق و یەقین
نەک بە دەم یاخۆ زوبان بیللاهی وامە تا مەمات»

خاکی کوردستان مەحەلی عیلم و دارولفەن ئەبێ
مەوقیعی ئەهلی کەمال و بۆ هونەر مەسکەن ئەبێ
هەرچی وێرانێکی تیایە هەر وەکوو گوڵشەن ئەبێ
«سەد شوکر شوعلەی چراخان ڕۆژبەڕۆژ ڕەوشەن ئەبێ
بەرقەرار و پایەدار بێ ساحێبی شەوق و حەیات»

عیبرەت و دەرسە لەلای ئەهلی نەزەر وەزعی زەمەن
دەرنەچن بۆ عەسری کۆن لەم وەختەدا هەوڵێ بدەن
دەست لە مل یەکتر بکەن بۆ حیفزی گوڵزاری وەتەن
«دیم نموونەی میللەتی غەیرە کە چۆن خزمەت ئەکەن
زابتان و کاپیتان هەر وەک نەفەر پۆلپۆل ئەهات»

ئیتتیحادێکمان ئەبێ بێ شوبهەیە بێ ڕەیب و شەک
میر و ئاغا فەرقی نامێنێ لەگەڵ خەڕڕات و لەک
سەیری کەن چۆن ئەجنەبی حوکمی گەیاندە سەر فەلەک
«بۆ تەرەققی موڵک و میللەت جانفیدا بوون یەکبەیەک
ئیتتحادە یەکیەتی ئینسان ئەباتە ڕۆژهەڵات»

«فایق» ئەمڕۆ گەرچی عالەم پڕ لە ئاشووبە و فیتەن
حەز ئەکەم دایم لە ڕێی خاک و وەتەندا جان و تەن
کوللی یەکیان پەنجەبازی کا لەگەڵ موڵکی خوتەن
«مەقسەدی زاتیم نییە غەیری وەتەن ئیللا وەتەن
چون فیدایی میللەتە وافی بەتەحقیق و سەبات»

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry 

٢٩٧٨

 

✓ فایەق زێوەر

لە عەشقی حوسنی خەتوخاڵی نێرگسی شەهلات
ئەسیرە چەن دڵی زاری فەقیر و چەن شەهلات

خەیاڵی خامە ئەگەر بێتە وەسفی تۆ خامە
هەزار هەزاری زوبان شێتە بێتە نەغمەسەرات

چ دڵبەرێکی عەجەب دڵبەرێکی ئەی جانا
لە نازی دیدەیی بازت دڵان ئەبێتە فیدات

ئەگەرچی ئێستە هەڵات ڕۆژ لە کەل بەعیشوە بەڵام
کە حوسنی تەلعەتی تۆی دی خەجاڵەتانە هەڵات

مەڵێن لە زەربەیی غەمزەی چ کەس بەرین لە برین
نیشانی زامی دیارە لە پیر و جوانی وڵات

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٨٧٩

 

✓ زێوەر

بام ڕۆژانەکەم یەک دوو قڕان بێ
خواردنم وەکوو سەپان و شوان بێ
با لەشم ڕووت و دەردم گران بێ
بەڵام تا مردن بێ درۆکردن
عەشقی نیشتمان دەرناکەم لە گیان

بام بۆ زۆرداران بچەوسێمەوە
با لە بێگاریان نەحەسێمەوە
شپرزە نابم هەڵئەسێمەوە
چونکە تا مردن بێ درۆکردن
بەرزیی وڵاتم بۆتە ئاواتم

هەرچەند جێگەی خەڵق کۆشک و تەلار بێ
جێی منیش قۆختە و زنج و دەوار بێ
بەڵام پێویستە کە شوێنم دیار بێ
بە بوون و نەبوون بە پەستیی گەردوون
لە خزمەتکردن نابم تا مردن

بە قسە و نووسین بە دەست و زوبان
هەوڵ ئەدەم کوردی نەبەردی زەمان
بخەمە سەر ڕێی بڵندی ژیان
هەتا کوردزوبان لە خۆشیی ژیان
بێ بەهرە نەبن چ پیاو و چ ژن

ئەمەوێ عالەم تێ بگەێنم
بیری نوێ لەناو کوردا ئەچێنم
ڕەگی بیری کۆن لەبن دەردێنم
دەسیسەی ناپاک ئەنێمە ژێر خاک
ئاواتی دوژمن دەردێنم لەبن

نامەوێ بژی کۆنەپەرستی
ئاو ئەدەم بە خوێن گوڵی سەربەستی
پێم قووت نادرێ دیلی و ژێردەستی
بە دەنگی دلێر وەکوو بێچووەشێر
هاوار ئەکەم من بڕووخێ دوژمن

بەڵام پێویستە ئاوەڵەکانم
بەکوڵ ئەوانیش شان بەنە شانم
بۆ بەرزیی کورد و بۆ کوردستانم
هەتا پیر و جوان یەکدڵ یەکزوبان
بەختی نەکەین خۆ نابین سەربەخۆ

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٨٦٤

 

✓ زێوەر

چوومە بنچینەی علوومی ڕەمل و جەفر و جەلجەلووت
تێ گەیشتم زەڕڕەیێ نەفعیان نییە ھەر وەک سرووت

ویفقی سێسووچ و لەگەڵ چوارسووچ و پێنجسووچم کە دی
سووچەکانیان تێ گەیشتم، ئەی برا، لووت و بزووت

چەند کەڕەت نووشتەی ڕەشیم نووسی چ سوودێکی نەبوو
جەلبی دڵدارم ئەکرد ئەمما ڕەقیب بۆ لام بزووت

بۆ عەزیمەت خوێندنی جیننی لە وەختی نیوەشەو
مەستەکی و جاوی ئەسووتان دانەدانە و جووتبەجووت

تەلتەھیش یا تەیرەھووج سێ-چوارھەزارێکم ئەخوێند
فائیدی چی ھیچ نەھات بۆ لام جنۆکەی ڕووتوقووت

تازە وا بام دایەوە و بادانەوەش عەیبی نییە
شوێن کڵاوی سەخری جیننی ناکەوم وەک مایەپووت

تۆ مەچۆرە لای قەشە و مالووم و مەلا، گەورەکچ
کردەوەی جوانت ئەبێتە واسیتەی تەعجیلی شووت

ڕەمڵ و قاڵنامە و مەلای دینتێکدەری ژنتەفرەدەر
دەستەڵاتم بێ بەجارێ ئەیخەمە ناو چاڵەقووت

دار و بەردی شەخسەکانی کەسنەناس و بێ ئەساس
وا لە جێی خۆی تەخت ئەکەم ئەیکەم بە دەشتی جێگەجووت

لەم پڕوپووچانە ڕزگارم بووە و جارێکی تر
دەست لە ئیشی توڕڕەھات ناکەم بەزاتی لایەمووت

خۆزگە وەک من تێ گەییوم کوردەواریش وا ئەبوو
ئەم قڕوقێڵانە بۆ نانە بە تەحقیق و سوبووت

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٨٦٣

 

✓ زێوەر

بێ شەوقە قەمەر وەختێ کە هەڵدێ لە هیلالا
مۆمێکە لەچاو حوسنی ڕوخی دڵبەری والا

شێتی لەبی تۆم، وێڵم و مەجنوونی بیابان
پەروانەیە دڵ، وێڵە بەدووی دیدەیی کاڵا

عەیشم هەموو غەم، بێ خەو و خۆراکە وجوودم
تۆش کافری ڕەحمت نییە یەک ئان لە خەیاڵا

مردن بەشی گەورەی منە لەم ڕێگەیە قوربان
ڕەحمێ بکە تۆش بمخەرە دەر لەم بنی چاڵا

لەم ڕێگەیی پڕتابوغەمە «فایقی زێوەر»
سووتانە بەشی، مردنە حیسسەی لەمە ئاڵا

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٨٤٢

 

✓ زێوەر

کە سەیری کورد ئەکەم وا تێ ئەگەم کوردێکی خنکاوە
بە دوو کەس کوشتوویانە و ناشتوویانە و خوێنی فەوتاوە

ئەگەر باوەر ئەکەن ئەی ھۆزەکەم لای من بەبیری خۆم
لەپڕ دێتە دەرێ لەو گۆڕە ئێستەش گیانی تیا ماوە

دەسەوخەنجەر لەپڕ ھەڵمەت دەھێنێ ھەر وەکوو زیندوو
ڕووەو دوژمن ئەچێ غەدری لەمەوپێشی لەبەر چاوە

ئەگەر ھۆشی لە سەردا بێ ئەزانێ دوژمنی کێیە
ھەقی خۆی لێ بسێنێ وەک ئەوان کردیان لە دوو لاوە

دەسا کوردینە تا فرسەت لەدەستایە و نەکوژراون
لەگەڵ یەک یەک گرن دوژمن ھەزاران داوی داناوە

گەھێ کوشتن گەھێ یەخسیر گەھێ ھیجرەت گەھێ زنجیر
گەھێ سێدارە و تۆپ و تفەنگی بۆت حەشار داوە

لە ئاگری داغەوە کوشتاری تۆیە تاکوو لورستان
سەر و ماڵ و وڵاتت لای ئەم و ئەو بڵقی سەر ئاوە

ئەمە حاڵی وڵاتی کورد و کوردستانە شەو تا ڕۆژ
کەچی گەورە و بچووک کەمتەرخەمن بەم حاڵە شێواوە

وەرن ورد تا درشت ھەر وەک برا بین دەست لە دەستا بین
لە پێناوی یەکا سەر دابنێین ھێزمان ھەتا ماوە

وڵات ئاوا بکەین، پێشڕەو چرای عیلم و مەعاریف بێ
سەناییع فێر بین ئەوسا ئەڵێن کورد خاوەنی ناوە

ھەتا ئێمە لە جەھلا بین عەدوومان ھەر لە شەوننایە
مەعاریفمان ببێ دوژمن بەدەستی ئێمە کوژراوە

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٨٢٨

 

✓ زیوەر

بنازم پەرچەمت زللەی لە کەللەی عوود و عەنبەر دا
سەفای ڕوخسارەکەت تەعنەی لە ئاوێنەی سکەندەر دا

شەڕ ئەفرۆشێ بە عالەم بێ سەبەب ئەو چاوە مەستانە
هەچی هاتە تەماشای چاوی تۆ سینەی لە خەنجەر دا

بەڵێ عومری خزر قیسمەتمە گەرچی عومر کۆتا بێ
کەسێ نەقدی حەیاتی خۆی بە یاری شۆخ و ئەسمەر دا

لە تەعریفی قەدی مەوزوونی، شاعیر کەوتە وریایی
هەموو دێڕێکی ئەفکاری خەیاڵاتی لە میستەر دا

کە زاهید هاتە سەیری قەوسی ئەبرۆی تۆ بەناچاری
فڕێی دا سەبحە و سەججادە سەد لەققەی لە مینبەر دا

دەمی تۆ خونچەیی نەشکوفتەیە، یا نوقتەیی مەوهووم
بە خەندە دوڕ بەسەر لەعلا و لەعلیشی لە شەککەردا

بەرامبەر حەلقەیی پەرچەم خەدەنگی چاوی مەخموورت
بعەینە وەک جیهانبەخشە لەگەڵ تیری لە ئەژدەر دا

بە مەرهەم زەحمەتە زەخمی دڵی بێچارە ناگیرێ
بە تەحریکی برۆ ئەو شۆخە دەردێکی بە «زێوەر» دا

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٧٤٧

 

✓ فایەق زێوەر

ئەی درهەم و ئەی دینار
تاقانەی کۆشک و تەلار

هێزی بەردڵی هەژار
شەمامەی یار و ئەغیار

هەڵسووڕانی ئیش و کار
لە خۆتان دێ بێ ئازار

شیرینیی ئێوەی نازدار
کێوی دێنێتە ژێر بار

من ناڵێم دووسەدهەزار
بەڵام دیناری شینکار

کە ڕووی تێ کردی یەکجار
ئەتبا دیارە و دیار

ئینسانێکی نالەبار
هیچنەزان و بێدەمار

هەر وەک ئەفەندیی ناوشار
بۆت ئەکا بە خوێندەوار

هەر پارەیە بێ شومار
ئەیبەخشن میر و توجار

بۆ ژیانی بێ غوبار
قەڵایەکە پڕنیگار

دوژمنێکی هەرزەکار
کە ژینت لێ بکا تار

بۆی بەرە وەکوو سەردار
ئیتر ئەژیت بەختیار

ئەی دەوڵەمەندی ناودار
پێی ڕابوێرە بە ویقار

بەڵام وریا بە جارجار
لای خوا نەتکا شەمەزار

ئەی گەنجی لە گیان بێزار
ژیر بە و بەهۆش و بەکار

پارەی خزم و کەسوکار
نەتبا بۆ کۆڕی قومار

ئەی «بەختیار»ـی لاسار
لای زۆربەی خاوەنئەفکار

ئەمڕۆ پاوەن و دۆلار
بوونە سەرچاوەی ئەسرار

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٧٤٦

 

✓ فایەق زێوەر

ئەی خاکی پاکی نیشتمان
ئەی خاوەنی ناو و نیشان
ئەی بێشەی شێری ژیان
وا چاکە بۆ من تاکوو مان
قوربانی تۆی کەم جیسم و جان
ئەی نیشتمان ئەی نیشتمان

سیروان و زەڵم و تانجەڕۆ
لام سەلسەبیلە بێ درۆ
باخێکی زۆر خۆشڕەنگ و بۆ
وەختێ ئەبینم خاکی تۆ
گۆپکەی هیوام دێتە چرۆ
ئەی نیشتمان ئەی نیشتمان

شارت بەوێنەی مێرغوزار
دێت بووەتە هاوینەهەوار
دەشت و چیات جێی ئیفتیخار
بۆ کوردی کەمدەستی هەژار
گیانم فیدات لەیل و نەهار
ئەی نیشتمان ئەی نیشتمان

ئەی دایکی بێ هاوڕەنگ و تاک
بۆ بێکەسیت بووم دەردناک
شەرتە هەتا ئەمنێنە خاک
قوربانی تۆی کەم گیانی پاک
بۆ خزمەتت نابم هیلاک
ئەی نیشتمان ئەی نیشتمان

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry

٢٧٣٥

 

✓ زێوەر

ئەی نەفسی دەنی هەر وەکوو فیرعەونی لە کیبرا
ئەم حەشمەت و مەغروورییە تا کەی لە هەموو لا

بۆ غەرق و هیلاکەت لە شەتی ئەشک دەمادەم
پەیدا بووە وا ساحیبی حوسن و یەدی بەیزا

بۆ میللەتی مووسایی ئەڵێ موعجیزە ڕوومە
خۆی بەچچەیەهوودێکە عەدووی موسلیم و تەرسا

بازاڕی هەموو گرتووە وەک یووسوفی سانی
لافی ئەوەیە زیندە بکا دینی یەهوودا

بەززازە، بەنازە، چ عەجەب سیحرتیرازە
بۆ موشتەری ئەنوێنێ ڕوخی زوهرەیی زەهرا

ئەی حەییەکە، بەدبەختەکە، بێدینەکە کافر
سوێندت دەدەم ئەم جارە بە ئەلها و بە مووسا

تۆ و عەشقی شوعەیبی نەبی و حورمەتی ئیسحاق
بۆ خاتری ئوفتادەیی دەربانی کڵێسا

گوێ مەگرە لە ئەقوالی ڕەقیبی وەکوو هامان
ئیزهاری مەکە فیتنە و سابیت مەکە دەعوا

ئایین و وەفا قاعیدەیی میهر و نەوازش
بنوێنە لەگەڵ عاشقی دڵخەستەیی شەیدا

دەم بەستەیە یا فوندوقە چاوت وەکوو بادام
ڕوو لالەیی نێو جەننەتە، قەد سەرووی دلارا

زولفت چییە ڕەشماری دەسی ساحیری میسرە
چیهرەت چییە خەزنەی زەڕی قاڕوونە لە دنیا

سەرخۆش بووە «زێوەر» بە مەیی ناز و مەحەببەت
لەو لەعلی لەبە بۆ مەزە چەند بۆسە، بڵێ ها

© WWW.Telegram.Me/Kurdish_Poetry