٤٥٣٨

✓ دڵدار (1918 - 1948)

لە حەسرەت دەردی بێدەرمانی دووریت وا پەشۆکاوم
لە شێوانی جەفائامێزی مەئوای دڵ پەشێواوم

ئەزانی چی بە عەقڵ و هۆشی کردم قەشمەری خەلقی
گەلێ جار لێم ئەشێوا، خوایە چی بێ مەبدەئی ناوم

ئەڵێن: شێتی وەفای هاودەردی یاری میهر و دڵسۆزی
ئەڵێم: ڕاستە. ئەلێن: کوانێ؟ لە بەحری حیرەتا ماوم

دڵی خۆم خستە سەر سینی سزاواری و لەبۆتم نارد
کە هاتە بەردەمت داتە دەمی سەگ گوایە هەر خاوم

ڕەقیب و موددەعیش ئێستا بە لاما دێن بە گاڵتە و گەپ
بزانم تا بە زاری فیتنەجۆیی وا نەجووراوم

لە قاقای پێکەنینی فەوزی سەرگەرمی ئەدەن وەختێ
ئەبینن دوو دڵۆپەی ڕوون و گەرمی ئەشکی دوو چاوم

لە ئانی نەزعەتا بووم وشکەسۆفی هات و لێی پرسیم
وەفات چۆنە؟ وتم: بیللا لەسەر عەینی وەفا ماوم

Kurdish_Poetry

٤٥٣٧

✓ عارف عورفی (1896 - 1961)

بریندارە دڵ و گیانم بە نووکی تیری موژگانت
بەسم بێ ئەم برینانەم دەخیل دەستم بە دامانت

تەبەڕڕا بم لە دینی مستەفا گەر پێت بکەم باوەڕ
بەوێنەی ئاگر و ئاوی، دەقیقە نیتە ئامانت

هەتا کەی دوورپەرێزی کەی، خودا هەڵناگرێ بەس بێ
شەو و ڕۆژێ بسووتێ دڵ لەتاوی دەردی هیجرانت

برینداری خەدەنگی تیری غەمزەی خۆت بلاوێنە
وەفایی بۆ خودا ڕۆژێ بپرسە چۆنە زامانت

دیواری عومرمە مائیل، وەکوو عەقڵم بووە زائیل
پەرێشانخاتیرن هەر دوو وەکوو زوڵفی پەرێشانت

کەمێکە تیلی چاوانت، ئەگەرچی لێت نەبۆتە عەیب
خواخوامە دیسان دەستی شکایە خۆزگە مامانت

ئەگەر ویجدانت بێ حەققم ئەدەیتێ چونکی ئەو وەختەم
ڕووناکە نووری چاوانم کە چاوم بێ لە چاوانت

لەجیاتی ئەم هەموو جەورەی لە دەستی تۆوە چێشتوومە
هەتا ماوم بە جان و دڵ موتیعی ئەمر و فەرمانت

دەوای دەردی دڵی «عورفی» تەبیبی لێوی ئاڵت بێ
بە ماچێکی دوو لیمۆت چۆن نەبێ موحتاجی دەرمانت

Kurdish_Poetry

٤٥٣٦

✓ سەیید کامیل ئیمامی (1903 - 1989)

ڕاپەڕین، یەک دەکەوین، یەک بکەوین سەر دەکەوین
گەلی ئێمەش هەموو خوازیاری هەوا و ئاو و زەوین

کوردە زۆر جار بووە کەم زۆری وەسەر زۆر بکەوێ
قەت مەڵێ دوژمنی مە زۆرە، بەڵام ئێمە کەمین

گەر لە سەر کلکە لەگەڵ مە، وەکوو ماری جەنگی
لێی مەترسە، فڕوفیشاڵە، لە ڕێی دانێ کەمین

خەوی زۆر بوو گەلی ئێمەی لە قوڕی غەفڵەت خست
مەرد و مەردانە وەرن، تۆ بی خودا، با نەخەوین

هەر شەوە بۆ مە برا، کاتی گەمارۆی دوژمن
تا بزانێ نەتەوی ئێمە هەموو پیاوی شەوین

گەرچی ڕێ ئەستەمە، پڕدڕکە، ئەگەر تێکڕا بین
لەو هەموو بەندەن و شاخ و چڕە زوو تێ دەپەڕین

گەر هەڵۆیە نەتەوی، بۆتە کوڵۆی سەر ڕێمان
ئەو کە خاوەن گوڕ و دەندووکە، مەگەر ئێمە کەوین؟

پەڕوپۆی هەڵدەوەرێنێ نەتەوەی کاوە برا
گەل ئەگەر یەک کەوێ، داگیرکەرەکان نەخشی زەوین

شووڵی باریک کە هەموو پێکەوە بایدەن، پتەون
با هەموو دەست بگرین پێکەوە، تاکوو نەنەوین

Kurdish_Poetry

٤٥٣٥

✓ سالم (1800 - 1866)

موعجیزەی یاری پەریچیهرەی دڵارامم دەکا
شەتتی ساوا، تاقی کیسرا، ئاگری زەردەشت فەنا

ڕووی جیهان بێڕەونەقە یاران بڵێن با دەرکەوێ
سەروقەددی جامەنەسرین ماهڕوویی گوڵقەبا

هۆش لە کوێ ئارام لە کوێ هەی قوڕ بەسەر خۆم و خیرەد
چاوی پڕئەفسوونی مەیگوونی بە ئیما دڵ دەبا

بەخبەخ ئەی یاران تەماشای شەوکەتی ئەم جیلوە کەن
دیدەئاهوو عەنبەرینموو موشکبوو حۆریلەقا

ڕووی دڵارامم بەهەشتێکە لە ئیمکانی خولوود
ئارێ ئارێ مەنعی نەسلی ئادەمی بۆیێ دەکا

دڵ بە لەمحە ناسرەوێ هەرگیز لە پەیکانی موژەی
دەمبەدەم ئیمابەئیما دێ وەکوو تیری قەزا

ڕەشکی نافەی، بۆنی زوڵفی، قەلبی غونچەی کرد بە خوێن
وا لە گەردنیا خەراجی گەردنی ئاهووی خەتا

گەر لە سایەی ئاستانەی دڵبەرم جێ دەست کەوێ
قەت هەوەس ناکەم شەرەف ئیتر لەژێر باڵی هوما

جان موحەققەر نەقدبەرکەف، سەرفکەندە و مونتەزیر
خوسرەوی خووبان بڵێن «سالم» ئەوا پێشکەش دەکا

Kurdish_Poetry

٤٥٣٤

✓ موفتی پێنجوێنی (1881 - 1952)

دڵم ئەمڕۆکە پڕزەوق و زمانم خەنجەری تێژە
لە بەرچاوم پڵنگی شێرکوژی چابوک ئەڵێی گێژە
سەروماڵم فیدای مەردێک کە وا بێترس و هەقبێژە
لە شەوقی نیشتمان و شوعلە ئەستێرەی گەلاوێژە
برین و زامی جەرگی پڕ لە سۆم و پاکی ساڕێژە

لە بەرچاوم خەریکی خەندەیە خاکی وەتەن ڕەنگی
لەناویا لائەچێ کەمکەم شەڕ و شۆر و هەرا و جەنگی
بە زێڕی عالەمی نادەم سەراسەر کۆمەڵی سەنگی
ئەگەر باوەڕ ئەکەن تەپڵی بەشارەت دای لە گوێم دەنگی
مەڵێن ئەم شاعیرە دێوانەیە یان شێتە یان گێژە

زەمانێکە بینای فکرم بەجارێ پەرت و ڕووخاوە
نەما خزمەت لەبۆ هۆزم بڕا ئەو شیعرە لێشاوە
ئەوا ئەمڕۆ سەبا موژدەی لەبۆ دڵ تازە هێناوە
ئەڵێن ئەو کاروانەی کۆمەڵی کوردە بەجێ ماوە
کەمی ماوە نەجاتی بێ لە ئەم هەوراز و ئەم لێژە

تەماشا ژینی خەڵکی کە ئەگەر نێرینە و پیاوی
چ ژینێکە ئەوی عەبدە لەناو خەڵکا نەبێ ناوی
هەتا کەی مەست و بێهۆشی هەتا کەی کوێری بێچاوی
برا گەردنکەچی و مەحکوومی خۆراکێکە ژەهراوی
دەخیلت بم نەچی بیخۆی بڕۆ تێی هەڵدە بیڕێژە

لەبۆ نانی منەتباری نەکەی حوڕڕی لە دەست بەردەی
ڕەفیقی تۆ هەموو بەیداخە تۆ دایم لەبن پەردەی
ئەگەر جارێک بە سەربەستی بژی سەد جار ئەڵێی ئۆخەی
لە میوەی باخی ئازادی کەسێ بیخوا ئەڵێ هەی هەی
کە میوەی جەننەتە هاتۆتە دنیا هەستە بیچێژە

لە سەربەستی و لە ئازادی کەسێ بێزارە نامەردە
لە وەختێکا کە بێدەنگە بڵێ یا دارە یا بەردە
لە وەختێکا کە دەنگی دێ بڵێ وەحشی کەژ و هەردە
دەسا بۆ چیمە با بمرێ سەراپای هەر خەم و دەردە
ئەگەر چی زیندووە هەر مردووە دە فەرموو بینێژە

وەها چاکە لەمەولا ڕوو لە زانست کەی لە زۆر و کەم
بەسەر چوو خزمەتی تەپڵ و دەف و شانە و قژ و پەرچەم
ئەبێ یەک ڕێگە بۆ بەرزی وەتەن بگرن بە دەستی چەم
لەسەرتان بەشکە زوو لاچێ تەمی جەهل و مەراق و خەم
لە کوێ سەرکەوتنی غەربی بە دۆعا و کردنی نوێژە

ئەوی ئیشی کەوشدانانە بۆ بێگانە هەر کەر بوو
بە هیچی دانەنێی چاکە ئەبێ ناوی بنێی مردوو
وە یا دارێکی وشکی گەندەڵی پەڕپووت و بابردوو
کەسێ لاری لە سەربەستی ئەکا «موفتی» تەمەننا زوو
کەڕ و لاڵ بێ لەپاش کوێری بە ئاوڵە و دەردی سوورێژە

Kurdish_Poetry