٤٦١٨

✓ کوردی (1809 - 1850)

ئەی موسوڵمانینە نابێ پێم بڵێن چیم کردووە
دڵبەرم بۆ چی وەها دەستی لە خوێنم خستووە

پەنجەکەی خوێناوییە ئێستا دەکا حاشا گوڵم
سوێند دەخوا بە خودا دەڵێ بیللا ئەمن نەمکوشتووە

چونکە ئەمڕۆ من شەهیدی کەربەلایی عیشقی تۆم
هەر وەکوو کەو پەنجەکانت وا بە خوێنم ڕشتووە

چاوی مەستی فیتنەجۆکەت وەک سواری تورکمان
خەرمەنی عەقڵ و دڵ و هۆشی بەغارەت بردووە

پەرچەمت هەر وەک پەڕی تاوس کە دەدرەوشێتەوە
هێندە نەرم و سافە وا قورئان دەخۆی تووکی قووە

کێ خەلاسی دێ لە قوللەی قافی عیشقت چاوەکەم
زەحمەتە بیللا کە چونکە پڕ لە سیحر و جادووە

ئەو سیاواڵا لە دەورەی گەنجەکەی ڕوخسارتە
پڕعەجەب ماوم کە وا خۆ مارە یاخۆ گیسووە

یا خودا دوور بێ لە چاوی بەد تەماشا کەن گوڵم
هێندە باریکە قەدی قورئان دەخۆی تاری مووە

Kurdish_Poetry

٤٥٨٦

✓ کوردی (1809 - 1850)

بۆ گەڕانی ئاشی دڵ فرمێسکی چاو ئاق دنگەزە
غەیری هیجران و بەڵا ئەسڵەن بە من نادا مەزە

هێند بەتاو هات خوێنی کوژراوان لە موژگانی سیات
ئەسپەکەت جاران سپی بوو ئێستە ڕەنگی قرمزە

هەر لەوێ ڕۆژ بوویە تیرەنداز شوکر پێکات دڵم
ئەی فیدای دەست و کەمانت بم کوڕەی چاومامزە

تیغی ئەبرۆت تیری موژگانت بە قەتڵوعامی دڵ
نووکی نێزە تاجبەخشە تیغی جەنگی چەنگزە

خاڵی ڕووت قوربان بە عەییاری دڵی خەڵقی دزی
بۆ چی ڕێت دا بێتە ناو باخ ئەو حەبەشزادەی دزە

چاوی بیمارت کە دیم ڕوحمم بە حاڵی زاری هات
هەر کە تۆ غەمزەت هەڵستاندی لەناو جەرگم چزە

وەزنی زەربی پەنجەت ئەمڕۆ سەرفی ڕووی جانانە کرد
ئەی موعەللیم بۆ کزت کرد دەک لە جەرگت چێ کزە

هەر کەسێ عاشق لە دەست هیجران خەلاس کا مەرد ئەوە
ئارێ فەرهاد تا حەشر مەمنوونی پوورە هورمزە

من بە ناری سینە جەرگم بۆ کەباب کرد ئەو دەڵێ
«کوردی» زۆر چاکە کەبابت ئاخ چ فایدە بۆکزە

Kurdish_Poetry

٤٥١٧

✓ کوردی (1809 - 1850)

ئەمن وەک پەرچەمی جانان، ئەمن وەک نێرگسی یارم
لە لایێ خاو و سەرگەردان، لە لایێ مەست و بیمارم

دەبا بگریم، بناڵێنم، کە وا تێک چوو سەر و کارم
دڵم دانا لە ڕێی دڵبەر، نە دڵ بۆم بوو، نە دڵدارم

دڵم کەیلە لە میحنەت، وا ڕەوانە خوێن لە زامانم
لە گێژاوی بەڵادا غەرقە سەر هەتا بە دامانم

لە دەستی کەچڕەوی گەردوون لە کوورەی فیرقەتی غەمدا
بەدایم هەر وەکوو قەقنەس حەریقی نار و حیرمانم

وەسییەت بێ مەبن دوودڵ کە نادا مەنفەعەت پێتان
منیش دوودڵ بووم ئاخر ئێستە بۆیە وا پەشیمانم

خودا تا دای بە من وای دا بە جارێ وەسڵی دوو دڵبەر
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ فەلەک چۆن کردی تاڵانم

وەکوو «کوردی» لە دوو جەژن بوو لە ناو حیرەت و دەردا
ئەمیشم چوو ئەویشم چوو بە جارێ ماڵی وێرانم

Kurdish_Poetry

٤٥١٠

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

دەروون زامدار و دڵ غەمگینە بێ تۆ
سەرم گێژ و تەنم بێتینە بێ تۆ

خەوم بێهۆشییە، بەرگم پەڵاسە
خۆراکم خوێنە، شادیم شینە بێ تۆ

لە چاو ئەشک و لە دڵ ئاهم کە دەردێ
دەڵێی تۆفانی با و بارانە بێ تۆ

جێگام سەحرایە، وەحشیم یار و هاودەم
دڕک فەڕش و کوچک باڵینە بێ تۆ

لە ئەشک و ئاهی تار ئاوێنەیی دڵ
جەماڵی زەرد و ڕەش ڕەنگینە بێ تۆ

سەرم سەمتوور و سینەم چەنگ و دڵ دەف
خەفەتبار و مەقام ناڵینە بێ تۆ

کەباب دڵ، خۆین مەیە، ساقی فیراقت
قەدەح چاو و مەزەم ئەسرینە بێ تۆ

دەروون گوڵزار و خوێن گوڵ باخەوان دڵ
فوغان بولبول، جەفا پەرژینە بێ تۆ

ڕەقیب ڕووترش و ئەشکی دیدە سوێرە
حەیات تەڵخ و ئەجەل شیرینە بێ تۆ

زومستان مەیلەکەت، پاییز براکەم
بەهاری عومر و دین هاوینە بێ تۆ

ئەوا من بووم بە شا و سوڵتان و والی
تۆ خوا سا کاکە گیانە ژینە بێ تۆ

لە هاوسایان لەتاو ناڵینی «کوردی»
دوعای مەرگە، لەوێ ئامینە بێ تۆ

Kurdish_Poetry

٤٤٨١

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

ئەی دوڕی تاجی سەری شاهانی ئیقلیمی جیهان
شەمسی ئەفلاکی کەماڵ و شەمعی بەزمی عارفان

ئەی بە نادیدە، بە شوهرەت سەد وەکوو من عاشقت
وەی لە تاوی فیرقەتت عالەم هەموو ڕەنجیدەجان

سابیقەن پرسی کە دڵئەفسوردە و سەوداسەرم
یا لە سەرمایەی هەوا و میهر و شۆری دڵبەران

واقعەن شیرینسوئالێکە، بڵا لیکن دەبوو
مەسئەلە بڕوایە لای شەخسێکی دانا و حاڵزان

من دەڵێم شێواوە یەکسەر دەفعی کاروباری خۆم
سا چلۆن پێم دەکرێ ئیتر حەللی عوقدەی سائیلان

گەر دەپرسن مەنزڵ و شکڵ و لیباس و تائیفەی
ماڵیان نێزیک بە بەندیخانە و ئاشی ئەحان

ئەسمەرە، لاغەرتەنە، باڵامیانە، کەچکولاهـ
سوخمەسەوزە، مەیتەنئاڵە، چاوخومار، ئەبرۆکەمان

عاشق و دانا، موئەددەب، وەحشی، مەغروور و عەجوول
گەهـ دەڵێ سندان بە عاشق، گەهـ دەڵێ چاوم قوبان

زوودخیز و توندڕەوتە، مەستە دائیم چاوبەخەو
گاهـ بەدخوو و زاڵمە، گەهـ موشفیقە و شیرینزمان

سا لە هەر کوێ بێ کە مەستت کرد سوئالی لێ بکەی
ڕازی پەنهانی سەراسەر بۆت دەکا ئەڵبەت عەیان

ڕەهڕەوت قادر بێ بۆ ئیعتا و جەوابی مەسئەلەت
وەر نە «کوردی» ناتوانێ حاڵی خۆی بۆت کا عەیان

Kurdish_Poetry

٤٣٦٦

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

شەماڵ! جارێ بڵێ بەو سیخمەئاڵەی دیدەمەخموورە
بە حوسنی عارزی خۆی حەیفە وا بێباک و مەغروورە

ئەمن بۆ فیرقەتی ئەو ڕۆژ و شەو دایم دەناڵێنم
لە دووری من، هەمیشە ئەو کە خۆشخەندان و مەسروورە

لە شادی دوورم و دوژمن، لەگەڵ غەم یار و دەمسازم
هەتا ئەو یارە دڵئازارە چاوبەخومارە لێم دوورە

بە عەکسی شەمسی ڕوخسارت لە بەرقی نیمتەنەی ئاڵت
دەسووتێ دەسری عابید، دەڵقی زاهید، سەتری مەستوورە

هوجوومی قول موژەی سەر دڵ نیگاهی سەنگی هیجرانی
دەڵێی هێرش لەسەر گاور دەکا تابووری مەنسوورە

کە سۆفاری موژەی خەم کرد و هێنای تا بەناگۆشی
موشەخخەس تیری موژگانی بە قەتڵی ئێمە مەئموورە

عەبەس ئیزهاری بێڕەحمی، نیگاهی زیللەتی عیشقە
کە ئەو دەستانە وەک دەستانی «کوردی» فاش و مەشهوورە

Kurdish_Poetry

٤٢٩٨

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

سەیدی دڵ بووم و ئەتۆ کوژتمت، ئارێ مەسەلە:
حلّت الصيد لمن يقبض، لاَ لمن قَتَلَه

یار وەکوو مەردومەکی دیدەمە، سەد حەیف ڕەقیب
لەبەر ئەم مەردومەکی دیدەمە هەر وەک سەبەلە

سۆفی بیستوومە عەمامەت لە بەهای مەی دەکڕن
قوڕبەسەر فرسەتە بیگۆڕەوە نِعْمَ الْبَدَلـە

باخی عیشق ئەرچی لە دوور خۆشە لەبۆ عاشقی زار
بیخی عیجز و چڵی بەدبەختی و خونچەی ئەجەلە

سەد جەهەننەم لە حەشردا بەسە بۆ گیانی ڕەقیب
گەر بڵێن ئەجری گوناهکەردە بە قەدری عەمەلە

نازی بێڕەحمی و حیلەی دەغەڵی و ئاهـ و فوغان
بۆ من و یار و ڕەقیب قسمەتی ڕۆژی ئەزەلە

مشتەری، دیدەیی ئەو ماهڕووە و زوهرە، جەبین
بەختی مەڕڕیخە، ڕوخی ڕۆژە، سفەت وەک زوحەلە

هێندە بەدبەختم لەگەڵ دەردەکەوم سەبر دەڵێ
ئەی خودا نامرێ لە کۆڵمان بکەوێ ئەم چەپەڵە

ئەی ڕەقیب بەس بڵێ یار خۆشی دەوێی، من «کوردی» ـم
کۆنەڕەندم بە خودا بەو قسە ناکەومە مەلە

Kurdish_Poetry

٤٢١٦

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

بۆ فریوی عاشقان و جەزبی دڵ وا ماهیری
ڕەنگە شاگردیت بکەن میهتەر نەسیم و سامری

بەختی ئەو ئوستادە سووتێ دەرسی سیحری پێ کوتی
وا کە تۆی بەردایە گشت عالەم بە مەکر و ساحیری

کافریش ڕەحمێ بە یەخسیر و زەلیلی خۆی دەکا
سا وەرە ڕەحمێ بە حاڵم کە ئەگەرچی کافری

گەر بە خەنجەر تیکەتیکەم کەی لەسەر ڕێم دابنێی
دەست لە تۆ هەڵناگرم هەر تۆم لە خەڵکی چاتری

چونکە هاوچەشنت لە ئیقلیمی مەلاحەتدا نییە
سا وەکوو خوسرەو هەمیشە لێ دە کووسی نادری

هەر وەکوو ڕۆح و دڵم دووری لە پێش چاوم دەڵێی
لەم دڵەی پڕدەرد و میحنەتما بەدایم حازری

«کوردی» لێت بێ سەد ئەمانەت هەر کە ئەمشەو جومعەیە
تا سبەینێ قەت مەبە غافڵ لە زیکری قادری

Kurdish_Poetry

٤١٤٣

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

چاوەکەم! خۆ من برینداری خەدەنگی چاوی تۆم
زار و بیمار و گرفتاری کەمەند و داوی تۆم

وێڵ و سەرگەردان و خار و عاجز و ئاشوفتەحاڵ
دڵ بە تاڵان چووی سوپای کاکۆڵی تێکئاڵاوی تۆم

گەر دەپرسی داد و گریان و فوغانم بۆ چییە
ڕاستە باوکمردە نیم ئەمما جگەرسووتاوی تۆم

سەد کە تۆ فیکری ئەسیری خۆت نییە ئەمما ئەمن
خۆ دەزانی چونکە ڕۆژ بێ خورد و شەو بێ خاوی تۆم

من لەبەر پیری قەدم خەم نەبووە ئەر باوەڕ دەکەی
قەدخەمیدەی قامەت و باڵای وەکوو لاولاوی تۆم

قاتڵی من کەس نییە بوختانی ناحەق بۆچ بکەم
من شەهیدی خەنجەری موژگانی تازەساوی تۆم

هەر کەسە عەبد و موریدی موڕشیدێکە سا ئەمن
هەر وەکوو «هیجری» مورید و گیانفیدای هەمناوی تۆم

Kurdish_Poetry

٤١١٢

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

فەلەک! ڕەحمێ بە حاڵم کە بەغایەت دڵپەرێشانم
ڕەهەندەی زێد و مەسکەن، دوور لە یار و قەوم و خێشانم

دەڵێن میهمانپەزیر و دڵنەواز و خاوەنئیکرامی
دەسا بۆ کەیتە؟ وا من بێنەوا و دەروێش و میهمانم

عەزیز و خۆشەویستی کوللی عالەم بووم ئەمێستاکە
غەریب و بێکەس و تەنهانشینی کونجی ئەحزانم

چ میننەت گەر نەوازشت و تەعاروف کەی لەگەڵ مونعیم؟
بە من فەڕزە کە ڕووت و موستەحەققی خێر و ئیحسانم

لەبەر جەور و جەفای یاران نییە ناڵە و فوغانی من
هیلاکی لەوم و تەعنەی ناکەس و خەندەی ڕەقیبانم

ئەگەر بێت و بەناحەق خۆت بکەی پەنهان وەکوو یۆسف
وەریدی عیشق و ڕیشی توهمەت و چاکی گریبانم

ئەگەر «کوردی» دەپرسن مەزهەب و پیری تەریقی من!
عەلی مەولامە، قادر پیرمە، مەحموودە سوڵتانم

Kurdish_Poetry