٤٥٣٠

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

کوردینە ئێوە بن و خوا، یەک کۆمەڵ و یەک بن هەموو
دوژمن مڵاسی گرتووە با دەستلەمل یەک بن هەموو

پێویستە گشت کۆ بینەوە، یەک بیر و بڕوا، پێکەوە
هەنگاو بنێین بۆ پێشەوە، یەک کۆمەکی یەک بن هەموو

ئەم ڕاپەڕین و کۆششەی، ئەم خوێنڕژان و شۆڕشەی
بۆ کورد و کوردستانە گشت، با پشت لە پشت یەک بن هەموو

ئێستاش بزانن بۆ ئەوەی، کورد مافی خۆی زوو دەست کەوێ
پێویستە گشت ئامادە بن، پڕهێز و پڕچەک بن هەموو

«شاهۆ» تکاتان لێ ئەکا ئێوە بن و تەنیایی خوا
هەر یەکیەتی چارمان ئەکا، جیا مەبنەوە یەک بن هەموو

Kurdish_Poetry

٤٤٢٩

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

دڵی وەک هوزاری حەزینی من لە فیراقی ڕووی نیگارەوە
بە تەرەنومێکی گرینەوە بە مەقامی شۆر و قەتارەوە

بە کزەی دەروونەوە شیعری تەڕ کە دەڵێ بە چاوی خوماری یار
وەکوو بوڵبوڵێ کە دەخوێنێ زار بە قەفەس لە کونجی تەلارەوە

بە هەوا و سەدای فوغانی دڵ کە لە سازی سینە دێتە گوێ
هەر ئەڵێی نەوای عیراقییە بە کزەی کەمانچە و تارەوە

بەئومێدی دیتنی ماهی ڕووت، گوڵی نەوڕەسیدەیی موشکبۆ
لە دوو دیدەمۆ دڵی من مودام، بە فوغان و ناڵە و زارەوە

ملی ڕادەکێشێ نیگا ئەکا، لە خوا ئەخوازێ، دوعا ئەکا
بە سەمیمی دڵ، نزا ئەکا کە تۆ بێی بە لەنجەولارەوە

وەرە سەیری چەشمەیی چاوەکەم لە فیراقی ئێوەوە چۆن تەقی
لە سەرا کە دێ فەیزان ئەکا وەکوو سەیل بەشیوی بەهارەوە

Kurdish_Poetry

٤٤٠١

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

ئێمە کوردین و ئەزانین عەبدی یەزدانین هەموو
ئافەریدەی دەستی زاتی تاکی سوبحانین هەموو

ئەو کتێبانەی لە خواوە هاتوون بۆ مورسەلین
ئێمە بڕوامان هەیە پێیان موسڵمانین هەموو

چاکترینی ئومەتین بۆ تاقەمەحبووبی خوا
خاوەنی ئایینی بەرز و دین و ئیمانین هەموو

دوژمنی کەس نین بەڵام بۆ پاسی کوردستان و کورد
پیاو و ژن گەورە و بچووکمان قۆچی قوربانین هەموو

Kurdish_Poetry

٤٣٤٧

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

ئاگری بەردایە عومرم لووتەوانەی شۆڕی تۆ
دینی کەچ کردم زریزە و سیلسیلە و بەرمووری تۆ

ڕۆحەکەی زارم بەدەوری پرتەوی ڕوخسارتا
وەختە وەک پەروانە بپڕووزێ بە شوعلەی نووری تۆ

دڵ بەئوممێدی ویساڵت لەیلەکەم مووساسیفەت
داییمەن وەستاوە گەردنکەچ، لە کێوی تووری تۆ

کەی بێ بتبینم بە چاو ساتێ بەبێ ورکەی ڕەقیب
دوور لە باڵات کوێرە دیدەی عاشقی مەهجووری تۆ

خوێنی دڵ بڕوانە چۆن ئەتکێ لە دیدەم ڕۆژ و شەو
چوونکە زامدارە بە تیری دیدەکەی مەخمووری تۆ

دەس بە سونگی و لەشکری ئەگریجە و تیپی موژەت
دای بەسەر ئەقلیمی دڵما عەسکەری مەنسووری تۆ

چاوەڕێی تەشریفی تۆیە شۆخەکەی شەککەرلەبم
«شایق» ـی مەحزوون و مات و خستە و ڕەنجووری تۆ

Kurdish_Poetry

٤٣٢٨

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

شۆخە شیرینشێوەکەم بەسیە پەرێشانم مەکە
دەردەدارت کردووم شێت و هەراسانم مەکە

تۆ بە گۆشەی چاوی مەخموورت منت دێوانە کرد
ئیلتیماسم وایە ئیتر تیرەبارانم مەکە

دەس بە سونگی و عەسکەری موژگانی شۆڕشگێڕی تۆ
کوشتنی منیان مەرامە، گیانە بێگیانم مەکە

یۆسفئاسا تۆ کە خۆت ئەقلیمی قەلبت گرتووم
بەستە ئەی سوڵتانی جوانان دەخلی ئیمانم مەکە

ڕۆح و خوێن و ئێسک و مۆخ پڕیە لە شۆری عەشقی تۆ
توخوا گەر بێم و بگریم مەنعی گریانم مەکە

بۆ چی هەر وەختێ کە دەمبینی پلارم بۆ ئەخەی
عاشقی خۆتم بەقوربان بەردەبارانم مەکە

بەش بە حاڵی خۆم بەشی خۆم ئێش و نێشم چەشتووە
تۆیش بە بێڕەحمانە، گیانە خوێ لە زامانم مەکە

هەر سەعاتێکم بە ساڵێکە لەتاو هیجرانی تۆ
گیانەکەم ئیتر بە دووریت خانەوێرانم مەکە

وێڵ و مات و عاجزم دائیم ئەناڵێنم بە زار
لەیلەکەم ئیتر بەسی بێ وێڵی شارانم مەکە

مەرگی خۆم لا چاترە قوربان لە دووری ڕوویی تۆ
خۆت بە خەنجەر بمکوژە مەسموومی هیجرانم مەکە

دەردەداری خۆتە «شاهۆ» قەت دەوای نایە بە کەس
وەسڵی باڵای تۆیە دەرمانم لە دەرمانم مەکە

Kurdish_Poetry

٤٣٠٢

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

بە نێشی چەرخی دوونپەروەر دەروون زامدار و خوێنینە
لە تاوانا دڵی زارم هەمیشە مات و غەمگینە

لە چاوەی چاوەکانی من بەخوڕ دێ ئەشکی ڕەنگاوڕەنگ
تەماشای دەور و پشتم کە هەمووی وەک لالە ڕەنگینە

لە کرپەی ئاگری تیژی بەتاوی جەرگی سووتاوم
لە سۆبەی سینەما وێنەی بڵێسەی ناری سججینە

تەپوودووی دووکەڵی ئاهم بەڕووی گەردوونەوە گشتی
لە تەئسیری خراپی چەرخی کەچڕەفتاری بێدینە

بەسەر شاخی شیمالا ئەم تەم و تۆزەی کە ئەیبینی
هەمووی سۆزی دەروونی دایکی شۆخی کوردی مسکینە

لەبەر شوومی هەسێرەی تالیعی ئەولادی ناکامی
بەش و پیشەی هەمیشە ئاهی سەردە دەردە ناڵینە

لە تەئسیری هەناسە و سۆزی ئەو خەمبارە بنواڕە
هەوا گۆڕاوە گاهێ زەمهەریرە گاهێ هاوینە

بە زیارەت چوومە لای، ویستم بزانم چۆنە ئەحواڵی
تەماشام کرد زویرە کەوتووە، لاوازە، بێتینە

پەڕیوە ڕەنگ و شێوەی ڕوومەتی گوڵڕەنگی نایابی
وەکوو گوڵنارێ دوو لێوی کە وێنەی ڕەنگی نەسرینە

دوو چاوی مەستی جوانی وەک هەسێرەی بەربەیانانی
لەبەر جۆش و کوڵی سینەی هەمیشە پڕ لە ئەسرینە

بەڕاستی ئاگرم تێ چوو، دڵم بۆی هاتە کوڵ گریام
کە دیم بێنازە وا بەم وێنە ئەو دایکە نەخشینە

گوتم باوانی خاسم پێم بڵێ بۆچ وایە ئەحواڵت؟
لەبەر چی گیانەکەم شێواوە وا ئەو شێوە شیرینە؟

گوتی ڕۆڵەم گرفتاری دەستی غەدداری بێگانەم
هەتا ئەم ڕۆژە وا بێ زەحمەتە بۆ ئێمە ئەم ژینە

لە سایەی کردەوەی ئێوەیشەوە گیرۆدەیی دەردم
خەمم قووت و شەرابم ئەشک و دڕکم فەرش و بالینە

گوتم سووچمان چییە؟ بیفەرموو تا تەرکی بکەین، فەرمووی:
خەتاتان خۆپەسندی و دوژمن و بێگانە ناسینە

سڕی یەکتر وتن لای ناحەز و فیشاڵی بێمانا
خراپە و دوژمنی ناوخۆیەتی و یەکترنەناسینە

لەگەڵ یەکتر خراپن دوژمنی ناوخۆن و خۆخۆرن
لەمانەش زۆر خراپتر ڕۆڵە گیان دڵسۆزنەناسینە

تەمەع ئەوەڵ، نیفاق دوو، دوژمنی ناوخۆ سێیەم دیسان
تەکەبور چوار، حەسەد پێنجەم، شەشەم یەکترنەناسینە

لەگەڵ یەکتر هەموو ئەولادەکانم کەمموبالاتن
لەمانەش زۆر خراپتر ڕۆڵە گیان جەهل و نەزانینە

خراپن خۆفرۆشن خزمەتی گیرفان ئەکەن دائیم
نە دڵسۆزێ گەلی کوردن نە فیکرێکتان لەلای دینە

بەقەد شاهۆ خەفەتبارە لەسەر شان و دڵ و ئەستۆم
نەخۆشی کردەوەی ئێوەم کە دەمبینن بە ئەم وێنە

کە دوژمن وا نیهادی پیس و ئێوەش وەک وتم وا بن
نەسیبی ئێمە «شاهۆ» شیوەن و خۆشینەبینینە

Kurdish_Poetry

٤١٦٣

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

ئەگەر من شێت نەبم ئاخر لە سەودای گوڵڕوخانم چی
لە ڕاوی چاوی جادووبازی شیرینی زەمانم چی
لە ناڵە و ئاهـ و مەهجووری، لە گریان و فوغانم چی
کە غەرقی بەحری دووری بم، لە ئوممێدی ژیانم چی
لە فیکر و غایلەی بێفائیدەی سوود و زیانم چی

لە ساحەی بەزمی عەیشمدا سەدای ناڵین و هاوارە
لە سەیلی خوێنی دیدەم مەجلیسم ڕەنگینە گوڵزارە
ئەنیسم خەم، موغەننیم ناڵە، ساقیم چاوی بیمارە
سورشکم مەی، نەفەس سەمتوورە، سینەم ساز و دڵ تارە
لە دەنگی چەنگ و خۆشخوان و لە جیلوەی ساقیانم چی

سروشکم یەک بەشوێن یەکدا کە دێ وەک تاوەبارانە
هەموو سوور و سپی تێکەڵ میسالی دوڕ و مەرجانە
بەدوای هیجرەوە هۆنراونەوە، سوبحانە چەند جوانە
لە دانەی ئەشکە من گرتوومەتۆ تەزبیحی سەددانە
لە ئاوی زەمزەم و تەزبیحی باغەی حاجیانم چی

لە دووری شێوەکەی شیرینەوە ئەمڕۆ کە فەرهادم
لەسایەی عەشقەوە عالەم سەراسیمەن لە فەریادم
هەمیشە وێڵی کێوانم ئەوەندە خەمبار و ناشادم
لە کێوی پیرەمەگروون و سەگرمەی میحنەت و بادم
لە سەیری نازی شۆخی دیدەبازی بازیانم چی

نییە مەیلم بە تار و نەی، هەوای ئاوازی چەنگ ناکەم
وەکوو دەروێشی ئەم دەوریشە خۆم شێت و دەبەنگ ناکەم
وەکوو سۆفیش بە مەکر و حیلە خۆم فێری جەفەنگ ناکەم
مەلام و ئەهلی تەقوام و بە مەی سەججادە ڕەنگ ناکەم
لە بادەی ساقی و قیژەی کچی نەرمونیانم چی

کە من بێ یار و بێ خەمخوار و بێ هەمدەم قەناعەت کەم
کە زامی دڵ بە ناسۆر بێت و بێ مەرهەم قەناعەت کەم
کە من دائیم بە بەرگی شیوەن و ماتەم قەناعەت کەم
لەبۆ باقی حەیاتم تا بە قووتی خەم قەناعەت کەم
لە قاژ و قیژی دەروێش و لە مرقەی سۆفیانم چی

کە من کوژراوی تیری نازی چاوی مەستی شەهلا بم
کە من زەنجیرکراوی داوی دوو زوڵفی چەلیپا بم
کە من سەرسامی چاو و پەرچەمی شێواوی لەیلا بم
کە من مەشغووڵی دەرسی خەت و خاڵی تورکی تەرسا بم
لە تەعلیمی مناڵی کوردی بێنوتقوزوبانم چی

لەتاو تەئسیری ئێش و نێشی بێدەرمانی مەهجووری
لە گەرمی گرپە و لرپەی شەرارەی ئاگری دووری
لە زوعفی جەستەیی خەستەم بە دەردی سەختی ڕەنجووری
لەڕوویی ڕوومدا حوکمی نەما قانوونی مەسرووری
لە مەیلی مەکتەبی حوسن و جەماڵی ڕووسیانم چی

خەریک ماوم لەژێر ئەم گومبەدەی گەردوونی بێباکا
سەراسیمەم لە گێژاوگێژی دەوری چەرخی ئەفلاکا
هەتا ئەم دەورە وا دوون بێ لە ئەم دونیایی خەمناکا
لیباسم تا پەڵاس و جاوی میحنەت بێ لە ئەم خاکا
لە تاقەی عوشرەت و شیرداخی عەیشی شامیانم چی

وڵاتێ تاج و تەختی کەوتە دەس ئەوباش و نادانی
لەغاوی حوکمی ئەو قەومە درایە دەستی دوونانی
وڵاتێ بایەقوش تیا بوو بە سەردار و حوکمڕانی
سلێمانی کە خاڵی ما لە دێوانی سولەیمانی
لە عەیش و نۆشی بەزمی بێ نگینی قودسیانم چی

Kurdish_Poetry

٤٠٩٩

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

ئەی ڕۆحی ڕەوانم چە عەجەب خۆشسوخەنی تۆ
قەدنەیشەکەر و دولبەر و شیریندەهەنی تۆ

دەشکێنێ بەهای عەتری وڵات پەرچەمی خاوت
ئەی غالییەموو، موشکی خەتا و خوتەنی تۆ

کوڵمت وەکوو گوڵ وایە، لەبت سوور و بەڕەونەق
ئەی لێوی نیگار لەعل و عەقیقی یەمەنی تۆ

بەو ڕوومەتی مەحبووب و قەد و شێوە جوانەت
ڕوومەتقەمەر و مووکەمەر و گوڵزەقەنی تۆ

حەیرانە خەیاڵ و دڵی «شاهۆ» لە جوانیت
سوبحانە کە چەند نازک و ناسکبەدنی تۆ

Kurdish_Poetry

٤٠٨٥

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

شیرینڕەوشە شۆخی پەریپەیکەری شایق
عاشقکوژە لەیلامەلەکی مەنزەری شایق

نازدارە بەڕەفتارە وەکوو حۆری بەهەشتی
شەککەردەهەنە دوڵبەری سیمینبەری شایق

Kurdish_Poetry

٤٠٤١

 

✓ شاهۆ (1882 - 1971)

ئاگری بەر دایە عومرم جیلوە و جەولانی تۆ
هۆشی لێ سەندم خرنگەی پڵپڵەی فستانی تۆ

پەستی کردم نیونیگای نازت بە ئەدنا عیشوەیەک
سوستی کردم بەرق و باقی غونچەیی خەندانی تۆ

قیمە بوو جەرگم بە نێشی جووتەشومشێری برۆت
دامیە بەر شەستیری غەمزە ناوکی موژگانی تۆ

دین و ئیمانت لەدەس سەندم بە زۆری نازی چاو
في الحقيقة ڕەهزەن و تاڵانکەری ئیمانی تۆ

قیمەتی ئەڵماس و دوڕ و لەعلی ڕۆمانی نەهێشت
لوئلوئی دوندان و لێوی قورمزی مەرجانی تۆ

تەن شل و مل وەک پەڕەی گوڵباخ و گەردن وەک بلوور
قاقم و لیمۆیە سینە و قوببەیی بوستانی تۆ

هەر چی فیکری لێ دەکەم وێنەی لە دونیادا نەما
قامەت و ساق و سورینی گومبەدی لەرزانی تۆ

ئادەمی، جیننی، پەریزادی وە یا نەوعی مەلەک
یا لە حۆرانی بەهەشتی و ڕەوزەیی ڕیزوانی تۆ

تۆ گوڵێکی سەد هەزاران بوڵبوڵت دڵبەستە بوون
پاکی پێ بەندن بە داوی گێسویی پەخشانی تۆ

قەوسی دوو ئەبرۆت هیلالی جەژنی قوربانن کە وا
عالەمێک وەک قۆچی قوربان بوونەتە قوربانی تۆ

قامەتت تەمسیلی ڕۆژی مەحشەری عالەم ئەکا
بۆیە وا ئەم خەڵقە سەف سەف دێنە بەر دیوانی تۆ

لاڵ و پاڵ عاشق وەکوو مردوو لە ڕێتا کەوتوون
تینوون بۆ شەربەتێکی چەشمەیی حەیوانی تۆ

مروەتت بێ، خوویی بێڕەحمی لە سەرتا لابەرە
با بە داخی تۆوە نەمرن جەمعی بیمارانی تۆ

دوڕڕی ناسوفتەی بەنرخم شاهی خووبانی زەمان
حاکمی ئەقلیمی قەلب و قاڵبی ئینسانی تۆ

وا لە بۆتەی عەشقدا تاوایەوە دڵ بوو بە ئاو
ئەلویدای ئاخریە زاهیر «شایق» ـی بوریانی تۆ

Kurdish_Poetry