٤٥٥٥

✓ سافی هیرانی (1873 - 1942)

وەکوو کوشتەی قەساب ئەی دڵ چییە وا غەرقی خوێناوی
لە گۆشەی بێکەسی دائیم لە غەمدا مات و داماوی

ئەگەر فەرمووی لە قەتلی عاشقان بێباکە ئەم شۆخە
هەزاری کوشتووە وەک تۆ قەدی لاولاویی و لاوی

لە تەعریفی بڵێم چی با قەڵەم دەرچی بڵێم هەر چی
تەواو نابێ بەچی ئەوسافی پێچی پەرچەمی خاوی

چ سەییادێکە، سەد وەحشی لە چینی پرچی پێچاوە
خەڵاسی تۆ نییە ئەی دڵ لە داوی زوڵفی باداوی

ئەگەر فەڕزەن عەدوو بێتن ببینێ چاوەیی چاوم
لەبۆ من خوێن دەبارێنی لەسەر دوو چاوەیی چاوی

دڵا دێوانەیی خۆتە کە یار بێمەیلە ئێستێکە
دەنا ئەو هەر لەسەر ئەو عەهدە ماوە تۆ ئەگەر ماوی

مەڵێن «سافی» کە ئێستێکە لە یادی یار نییە یاران
لە دڵدا فیکری دڵدارە و هەمیشە زیکر ئەکا ناوی

Kurdish_Poetry

٤٥٥٤

✓ خادیم (1895 - 1953)

ئەسیرە دڵ لە پێچوتابی توڕڕەی داوی گیسوودا
وەکوو مەجنوون گرفتارە لە حەڵقەی سیلسیلەی موودا

ڕمووزئامووزە عیشقت بۆ دڵی تووتیسیفەت جانا
لە وەختێکا کە خۆی دیوە لەناو ئاوێنەیی ڕوودا

لە ئاغووشی کەمانە تیری موژگانی لەبۆ سینەم
لە وەختی خۆی بە غەمزە و نازەوە دەبەی لە ئەبروودا

کە هەڵسا قامەتی بەرزی، لە ئاواتا دڵم لەرزی
پەرێشان زولفی سەدتەرزی بەسەر یەک موو بەسەر موودا

لە خاڵی روومەتت ئەمڕۆ تەعەجوبماو و حەیرانم
کە شاهی حوسنی تو بوو کیشوەری ڕۆمی بە هیندوو دا

لە عەتری توڕڕەیی تۆ بوو سەبا ئەیبرد بە هەر لاوە
کە بردی بۆ خەتا عەتری بە تافەت مێشکی ئاهوودا

وەکوو ڕێوی ئەسیری دەستی شێری عیشقە خادیم
وەکوو بازی لە غەفڵەت چەنگی خوێنینی لە تێهوودا

Kurdish_Poetry

٤٥٥٣

✓ سەیید کامیل ئیمامی (1903 - 1989)

ئەو بەختی خەواڵووی من، تا کەی وەخەبەر نایە
من پیر و لەگوڕکەوتوو، ئەو کۆرپە و ساوایە

ئەو قەت وەخەبەر نایە، من نایە بەلاما خەو
ئاگان لە من ئەوشۆکە، ئەستێرە و هاوسایە

من وا لە وتان کەوتم، ئەو هەر لە گوڕوگاڵە
جارجار لە خەوا دەیکا، بۆ خاتری لایلایە

لایلایەیی ئەو کۆرپە، ناڵەی دڵمە بۆ وی
شێتە وەکوو مەجنوونە، بێجێگە و مەئوایە

لەیلایە مەڕامی وی، نایبینێ هەتا ماوە
تا جانەوەران خۆش بن، هەر مەیلی بە سەحرایە

ئەم خانووە پڕمەینەت، ئەم قۆنجرە ڕووخاوە
چوارچێوەیی ناقاییم، نێوی چییە، دونیایە

ژیر ئەو کەسەیە دەستی، هەڵگرتبێ لەم دونیا
کاسێکی بەتاڵە ئەو، هەمبانەیی پڕبایە

وەک هۆنەری زوو فەرمووی سەرپاکی گڵاون ئەم
ئەو لا بگرە «کامیل» دەست هەڵگرە لەم لایە

Kurdish_Poetry

٤٥٥٢

✓ ئەحمەدی کۆر (1771 - 1856)

ئەی ماهی دوو هەفتە ڕوخی، سیمینبەدەنی تۆ
سەرچەشمەیی کەوسەر، چەهی زەمزەم زەقەنی تۆ
من مەیخۆر و مەستی لەبی لەعلی یەمەنی تۆ
هەر چەند سیەهچەردە و کووتاهتەنی تۆ
سەردەستەیی عوششاقی و شیرینسوخەنی تۆ

ئەی شۆخ بە قامەت تۆ نیهالی چەمەنانی
سەروی سەهی، قەدعەڕعەڕی، شای سیمتەنانی
غارەتگەری عەقڵ، ئافەتی دین، قەلبی و جانی
دەرمان و دەوایی دڵی ئەهلی مەرەزانی
گەر تەعمی بکەن شەربەتی غونچەی دەهەنی تۆ

خەڵقان بە خودا یاری مە سەرپشکی گوڵانە
سەرداری هەموو میللەتی سەر ڕوویی جیهانە
عەیشی دڵ و لەززاتی بەدەن، ڕاحەتی جانە
هر چند جدا از منی بێشک تۆ بزانە
از روز ازل تا به ابد جان منی تو

لەیلایی عەرەب، شیرینی ئەرمەن، شەهی دڵدار
بەڵقیس و گوڵەندام و زوڵەیخایی بە ڕەفتار
گیسوی چو مشکین تو مانند سیه‌مار
داییم لەبۆ عوششاقی دە مەحزوونی دڵئازار
با غمزه و ناز، پنجه‌ی شیران فکن تو

لەو ڕۆژە کە خیلقەت بووە دەشتودەر و دنیا
نە لەیلی، نە شیرین، نە عوزرا, نە زولەیخا
کەس نەبووە بە مانەندی تۆ مەحبووب و بێهەمتا
مەجنوون و فەرهاد، یۆسف و وامیق بۆ تۆ شەیدا
چون شمه‌ای در غنچه‌ی گل پیرهن تو

ئەی شیرینی خووبانی دوو عالەم بە تەمامی
سەردەستەیی جوانانی لە دنیای نیکوونامی
عاشق بەتەمای تۆن قەبووڵ کەی بە غوڵامی
یەک تاری لە زولفی تۆ بەسە عارف و عامی
چی لەحزەیێ دی شوعلەیی وەجهی حەسەنی تۆ

ئەی شۆخی شەکەرلەب، ئەتۆ مەحبووبی لە عالەم
شاهان، چ سکەندەر، چ فەرەیدوون و چ حاتەم
پابووسە لەبۆت، زوبدەیی نەسلی بەنی ئادەم
ساحێبی سیەهمار و ئیلان، ئەژدەر و ئەرقەم
ئاهووی خوتەنی، مامزی سەحرای وەتەنی تۆ

سەد ناوی خودا لەو قەدی وەک سەروی ڕەوانت
لەو لەفز و کەلامی شەکەرین، نوتقی دەهانت
لەو تاقی دوو ئەبرۆیی وەکی قەوس و کەمانت
سەد جار بەجارێک سەری من فیدیەیی جانت
چونکە لە جیهان سەروقەد و یاسەمەنی تۆ

تا وەقتێ دەبێ چاوی مە از خاکی لەحەد پڕ
قالب دەبێ ساکن، لە بینایی حەجەر و قوڕ
خاڵی نییە دڵ لەحزەیێ از ئاگری تیژگڕ
بەو ساحیبی وەک قەوسی پڕ از تیری جگەربڕ
بەو چاوی دەوەک جادووگەری پڕفیتەنی تۆ

یا ڕەببی بە زات و سیفەتی بێخەلەل و عەیب
دانەندەیی سیڕڕ و عەلەن و مەخفی و هەم غەیب
بێفەریە و بێمەریە و لاشەککی و لاڕەیب
وەی نادری نەو توحفە و نەو جەوهەری دەر جەیب
دوور بی لە غەم و دەرد و هوجوومی میحەنی تۆ

ئەی «ئەحمەدی کۆر» سەد کە لە کن خۆت بە زبانی
حەددت نییە مادیح بی لەبۆ دڵبەری جانی
عالەم هەموو موشتاقە بە ڕوخساری جوانی
گەر تامیعی مەحڕەم بی بە ئەسراری نیهانی
از نیک و بد هیچ احدی دم نزنی تو

Kurdish_Poetry

٤٥٥١

✓ ئەمین ئوشنوویی (1889 - 1954)

لە تاوی ئاتەشی دووری شەو و ڕۆژ سینە بریانە
لە دووری و داخی مەهجووری هەمیشە دیدە گریانە

ئەتۆ وا تێ مەگە شادم بە ئومێدی ویسالی تۆ
قەسەم بەو تاری گیسوویەت دڵم داییم پەرێشانە

خەیاڵی خۆت بنێرە تا ببێتە شادی بۆ حاڵم
تەماشا کە ببینە عاشقی تۆ جسمی بێجانە

چراغی ڕوویی خۆت توخوا شەوێک بۆ عاشقان هەڵکە
کە وەک پەروانە مەقسوودم لە دەوری شەمعێ سووتانە

مەگەر عەهدت نەدابوو شادومانی وەسڵی خۆتم کەی
دەنا ڕوحمێ بکە جارێ لەسەر ئەو عەهدی جارانە

بەهارە سەیری گوڵزارێ دەکا هەر کەس دەگەڵ یاری
لەبۆ من گەردشی باخان بەبێ تۆ حەپس و زیندانە

دەزانی ئەی گوڵی یەکتا لە هیجران و فیراقی تۆ
«ئەمینی ئوشنەوی» داییم وەکوو بولبول بە ئەفغانە

Kurdish_Poetry

٤٥٥٠

✓ زاری (1905 - 1982)

دەمێکە هیجر هەمدەم و ڕەفێق و هەمقەتارمە
ئەگەر فەلەک ڕێگە بدا وەختی دیداری یارمە

خوداخودامە زوو بڕۆ زسانی هیجر، ئارەزووی
زهووری دەوڵەتی گوڵ و هەوای نەوبەهارمە

دڵم لە ڕۆینی فیراق ئەدا نەوید و نەوبەتی
تلووعی ڕۆژی تەلعەتی دیداری گوڵعوزارمە

لە ژێر باری دوورییا، شکاوە پشت و گەردنم
هاوار، یار بێخەبەر لە وەزعی حاڵی زارمە

شەوێ درێژە ئەم شەوە خودا بەسەر کەسا نەیێ
دوچاری کەس نەوێ لەوا ئەوی کە من دوچارمە

غەریبی شاری عیشقم و هەوای چاوی کاڵ و خاڵ
قووەی بەدەنمە، قووتمە، ڕەفیق و غەمگوسارمە

بڕوانە چاوی دڵبەری بە تیری غەمزە لەت ئەکا
هەموو دەقیقە سەد کەڕەت ئەم دڵە بێقەرارمە

لە بەینی هەوری زوڵفەوە کە سووچی زولفی دەرئەخا
ئەبا بە یەک کەڕەت ئەوی قەرار و ئیختیارمە

شەرابی شەوقی قامەتی کە ڕەشکی ئاوی کەوسەرە
دەوایی ئێش و دەردمە، شیفایی ژاری مارمە

ئومێدی ڕۆینی شەوی سەردی فیراق «زاریا»
بە ئاهی ئاورینم و بە چاوی ئەشکبارمە

Kurdish_Poetry