٤٦٧٥

✓ قانع (1898 - 1965)

کە من بۆم دەس نەدا ڕەندی دەسا تەقوا نەکەم چی بکەم
ئەسیری زوڵفی تاتاتم، کە واوەیلا نەکەم چی بکەم

لە کونجی سۆمعەی زوهدم، هەزاران شێخ شاگردمە
لە شێخ بەدتر هەموو سەرفی قەدی تەرسا نەکەم چی بکەم

ئەڵێن مەجنوونی زوو شەیدا بە باڵی سەوڵی لەیلا بوو
منی شەیدا فیدای باڵات، ئەگەر لەیلا نەکەم چی بکەم

نە مەحویم تا کە مەحوۆ بم، نە نالیم تا بناڵێنم
بە شۆری شیعری شیرینم، فەلەک شەیدا نەکەم چی بکەم

لە ئەوسافی سەلاحەددین قەڵەم ماندوو بووە ئەمجا
ئەگەر وەسفی خەرافاتی کوڕی کیسرا نەکەم چی بکەم

خەیاڵم وایە بیری دڵ، لە عوودی سینەما دەرخەم
لەبۆ ئەم هۆزە جێماوە، دەنگێ بەرپا نەکەم چی بکەم

لە گۆشەی باخی کوردستان هەزار «قانع» بە بولبول بوو
لە باتی باخەوان ئەمڕۆ، کە خۆم ڕیسوا نەکەم چی بکەم

Kurdish_Poetry

٤٦٦٨

✓ قانع (1898 - 1965)

لە خەڵوەتخانەدا هەرگیز خەیاڵی دڵڕوبا ناکەم
بە ڕوتبەی خۆم کە فەردی مێحنەتم کەس ئاشنا ناکەم

ڕسوومی عیشق نازانی چ هەرزە و ڕەندە پەروانە
لە دوورۆ ڕۆح ئەکەم پێشکەش لە مەجلیس خودنما ناکەم

بە فکری هیچوپووچم وام تەما بوو دڵ بپارێزم
لە چاوی تۆم کەوێ دڵبەر خەیاڵی بێبەقا ناکەم

هەتا جامەی کەفەن نەبڕی کەوای عیززەت لەبەر ناکەی
ئەگەر چی ڕەسمی ئەییامە، کراسی بێ کەوا ناکەم

هەتا دەستی ئەجەل کۆمەک بە کارم بێ لە دەستی خۆم
لەبۆ دەفعی بەڵا و مێحنەت لە کۆمەک مەرحەبا ناکەم

چ فەرقێکی نییە لای من گەدایی یاخۆ پاشایی
کە هەر دوو هەر ئەمانەت بێ خەیاڵی تەختی شا ناکەم

چ خۆشە هەڵترووشکانێ لە گۆشەی شاری خامۆشان
کە وا بوو ئارەزووی ژینی جیهانی بێوەفا ناکەم

خەیاڵی حوڕڕی وا شاری دڵی یەکبارە داگرتم
وەکوو بولبول منەتباری گوڵ و سروەی سەبا ناکەم

بەڕەحمەت بێ کە ئوستادم شەوێ بۆ تەربیەم فەرمووی
ئەگەر من «قانع»ـم ناو بێ چ بێئەمری خودا ناکەم

Kurdish_Poetry

٤٦٦٥

✓ قانع (1898 - 1965)

شێخی من نوقڵ و نەباتە، پیری من نان و کەباب
مەیلی من ئەسپ و تفەنگە، نەک لەسەر چەنگ و ڕوباب

مێشکی من مێشکی بەهێزە، غیرەتم وەک ڕۆستەمە
ئیشی من خزمەت بە خاکە و فکری من قەهرە و عیتاب

پووری من خەنجێرە، جەرگی دوژمنی خاکی وەتەن
دۆستی من کوردی غەیوورە و دوژمنم زومرەی غوراب

کاکی من ناوی کوتەک، مەغزی عەدوو دێتنێتە دەر
بابی من ڕۆحی وەتەن، عالم بە هەر چاک و خەراب

ماسیخۆری ... ... و بەنگفرۆشی ... ...
کەی لە خاکی کوردسانا دێنە سەر ڕێگەی سەواب

هێندە پیشم خواردەوە، وەختە بە جارێ شەق بەرم
ئاهی دڵ وەک ئاگرە، تا کەی نەسووتێنێ حیجاب

با هەموومان پێکەوە دەستمان بە دەست یەکتر گرین
شۆر بخەینە مێشکی کوردان هەر وەکوو نەشئەی شەراب

Kurdish_Poetry

٤٦٣٤

✓ قانع (1898 - 1965)

ئەی دڵی خەمبار بەسیە تا بەکەی گریان و زار
تازە بێسوودە خەیاڵی مەسکەن و یار و دیار

بێسەلیقە هەوری نەگبەت وا لە بەختم جەم بووە
تاوەتەرزەی مەینەتی پەیپەی لەسەر ئەڕژێتە خوار

ئەی دڵ ئاخر خۆشی چیتە چوونکە وا عارت نییە
با برینت هەڵکەنم تا بێتە سۆ وەک زەخمی مار

کوا ڕەفێقی هەمدەم و هەم هەمجەلیسی هۆدەکەت
قوڕبەسەر خۆی کوا جەماڵی دڵبەری زیبانگار

کوا خڕەی خڕخاڵ و زێڕ و گۆشەوارەی نوقرەیین
کوا بریقەی لاجەناح و کوانێ کێشی لفکەدار

کێ هەیە شەو بێتە پاڵت بۆنی عەتری بتگرێ
کێ بە باڵا وەک چناری تازەخەڵفی نەوبەهار

کێ بە غەمزەی چاوی مەستی مەرحەباییت لێ ئەکا
کێ بە ڕەمزی تاقی ئەبرۆ جەلب ئەکا سەبر و قەرار

«قانعا» خۆت و دڵت هەر قوڕ بپێون دەمبەدەم
تۆ لە داخی ئەم زەمانە ئەو لەبۆ دیداری یار

  • قانع لە مردنی ژنەکەیدا ئەم غەزەلەی نووسیوە

Kurdish_Poetry

٤٦٢٢

✓ قانع (1898 - 1965)

هەر کەسێک شاهی پەرست بۆ ئاخری ڕیسوا دەبێ
دائیم و دەرهەم خەریکی مەخمەسە و غەوغا دەبێ

شاهیدی ئەم ئیددیعامە هەر لە شادا دیارییە
عەدڵی شاهی پەهلەوی کەی هەر وەکوو کیسرا دەبێ

خەرمەن و مەحسوولی کێوی بێستوون هەر ناڵە بوو
هەر کە تووی مەجنوون بکێڵێ فیرقەتی لەیلا دەبێ

نەفسەکەت شەهوەتپەرستە بێت و گوێچکەی لێ گری
ئیش و کارت ئۆف لە چاوی سەلمە و عوزرا دەبێ

تیاتڕۆیە نەفس بازی پارە بۆچ بەربا ئەدەی
تیاتڕۆ هەر کەس بچێ تیایا تڕۆ و ڕیسوا دەبێ

ماڵەپیتێنی مناڵە شەرت و بەینی عاشقان
پیاوی عاقڵ چۆن بە کاری هیچوپووچ شەیدا دەبێ

حورمەتم نازانن ئێوە ئەی کوڕانی کوردسان
پاشی مەرگی «قانعی» کەی قانعێ پەیدا دەبێ

Kurdish_Poetry

٤٦١٦

✓ قانع (1898 - 1965)

کە من خەمخۆری یارانم یەقین قەت خەم بەبا نادەم
وەکوو تووتی شەکرخۆرم چ مەیلی خۆم بە کا نادەم

وەکوو جێپێ بەبێ بان و دەر و دیوارە کاشانەم
کەلاوەکۆنی وێرانەم بە قەسری پادشا نادەم

کە من ئوستادی سەرمەشقی وەفادارانی عالەم بم
دڵی خاوێن و بێکینەم بە زوهدی پارسا نادەم

منی بولبول بناڵێنم لە کوردستاندا بۆ گوڵ
شەهادەی مەکتەبی عیشقم بە ئیمزای ئەورووپا نادەم

لە گۆشەی زاویەی خەمدا بگریەم بۆ بەجێماویم
دوڕی فرمێسکی گریانم بە لوولووی شەوچرا نادەم

دڵی خونچەی نەپشکووتم لە سینەی تەنگ با تەنگ بێ
هەناسەی عەتری ئەفکارم بە سروەی بای سەبا نادەم

ئەلا ئەی عاشقی فلس و فیداکاری مەڕ و مێگەل
بزانە قەدری مەعنای خۆم بە پارەی ناڕەوا نادەم

ئەوا پاراوی جەرگم کرد بە یەکجاری لە خوێنی دڵ
شەرابی خوێنی خۆم «قانع» بە بیرەی بێبەها نادەم

Kurdish_Poetry

٤٥٩٠

✓ قانع (1898 - 1965)

ئەم قەڕنە کە وا خەڵقی ئەڵێن قەڕنی ژیانە
دەورەی هونەر و یەکیەتی و بەرزی گەلانە
زانین لە بروزدایە، نەزانین لە نەمانە
گۆیا بە درۆ ڕۆژی سەفا و سەیری جیهانە
وەڵڵاهی دەڵێم ڕۆژی خەم و دەردی گرانە

بڕوانە یەکێ مەستی مەی و ماتی خومارە
هێندێکیش ئەڵێی خیڵقەتەکەی مێچی قومارە
هێندێ بە قەزاگێڕی سەری فلس و دینارە
هێندێ بە ڕەزاڵەت لە هەموو گیتی دیارە
هێندێکیش ئەڵێی جۆکەری دەورانی زەمانە

سەیری کە یەکێ مەیلی لەسەر گایینی نێرە
یەک یەک بە پڕوپیرەژنی بێکەسە فێرە
یەک برسی و داماوە، یەکێ پۆشتە و تێرە
یەک دەوڵەمەنی گوونەکەری بێ دڵ و خێرە
ئەم جامیعە سەد ڕەنگە دەڵێی کانی ژنانە

ئوستادی ئەدەب خۆی بە ئەبەد مەستی شەرابە
بۆ پۆکەر و بۆ دانسە، دڵ و جەرگی کەبابە
بۆ هووشە و فیشاڵ چ عەجەب عالی جەنابە
شێخ و بەگ و میران و مەلا پاکی خرابە
دەک دەستی غەزەب هەڵگرێ ئەم دەور و دووکانە

کوڕ بابی دەسووتێنێ لەبۆ تاکەقەرانێ
بابیش کوڕی خۆی سەر ئەبڕێ بۆ لەتەنانێ
ئاغا وەکوو شێرە لەبۆ تاڵانی شوانێ
زانا بە دووسەد حیلە ئەفەوتێنێ نەزانێ
هەی خۆت وەکوو خۆت چەرخی ستەمکاری زەمانە

ئەو جێ کە بە قانوونی ئەدەب شوێنی پیاوە
جێگەی هونەر و فەلسەفە و عیلمی تەواوە
بڕوانە چلۆن ئێستە وەها زەنگی زڕاوە
مەیخانەیی مەخسووسە لە هەر جێیە کراوە
لەو جێگە چ هەرزانە شەرەف، بیرە گرانە

Kurdish_Poetry

٤٥٢٦

✓ قانع (1898 - 1965)

سەرم ناوێ کە فیزی بەگلەری و سەرداری بنوێنێ
دەمم ناوێ کە تیکەی زل زلی تەنهایی بگلێنێ

دە ڕەببی کەڕ ببێ گوێیێ نەبیسێ شینی هاوخوێنی
خوا ئەو چاوە با کوێر بێ کە چاو بۆ خەڵقی هەڵبێنێ

لچێ خوێنی فەقیری پێ مژن یا ڕەببی دابڕزێ
زمانێ بەد بڵێ هێندەی بماسێ خێوی خنکێنێ

دە بەسراوی کەلەبچەی دەستی زاڵم بۆ نەبێ دەستێ
کە ئەو دەستە بەشی بێدەستەڵاتی بگرێ بیڕفێنێ

لە کۆتی حاکما ڕەببی بمێنێ تا دواعومری
قولوقاچێ کە بۆ هاواری خەڵقی سستی بنوێنێ

وەرە بنواڕە کاکم لافی خەمخۆری منی لێ دا
کەچی بۆ تاکە یەک ئانە سەری سەد وەک من ئەشکێنێ

نەبوو دەستێ لە کوردستانەدا بێ پارە و ئومێد
کە پشتی بێسەروپێیێ بە دڵسۆزانە بخورێنێ

نیزامی عالەمی هێندە بە لاری دێتە پێش چاوم
ئەگەر سەد جارە پینەی کەن ئەپچڕێ و تازە نامێنێ

مەگەر دەستی تەبێعەت وەرگەڕێ و بیخاتە سەر بارێ
کە ڕیشەی ئەهلی ئەم عەسرە بە دەستی جەور دەربێنێ

لە پاشا دایکی ئەم خاکە کوڕێکی تازە پەیدا کا
ئەویش تێ کۆشێ وەک «قانع» براکانی بلاوێنێ

Kurdish_Poetry

٤٥٢٤

✓ قانع (1898 - 1965)

بە عەزمی ئیستیخارە دوێنێ لە بانگی شێوان
نووستم کوتوپڕێ دیم پیاوێکی ئەهلی عیرفان

جوانچاک و ژیر و عاقڵ، ئەلفازی زۆر موڕەتتەب
فەسیح و ڕەند و زیرەک، نوورین و ساحیبئیمان

پرسیم لێی ناوت چییە و کوڕی چ میللەتێکی
تورکی یاخۆ عەجەمی، بولغاری یان لە کوردان

جوابی وەها ئەدا کرد لە خاکی پاکی کوردم
بەریم لە ئەمریکایی و دوورم لە قەومی ئەڵمان

کاوەم کە شۆرەتم بوو لە سەنعەتی زرێدا
کوشتم بە جاڕی میللەت زوحاکی دوور لە ئیمان

وتم تۆ خوا فڵانی، تۆ شارەزایی حاڵی
بۆ چی نەبوو لە کوردان پێغەمبەرێک لەبۆمان

ئاهێکی ساردی کێشا وتی وەڵڵاهی «قانع»
لە کوردی قوڕبەسەردا زۆرتر بوون ڕەسوولان

Kurdish_Poetry

٤٥٠٤

 

✓ قانع (1898 - 1965)

با بناڵم بەم برینۆ تا بە ڕۆژی نەفخی سوور
لەشکری مەینەت بە جارێ قڕ بکا عەیش و سروور

وەک خەدەنگی قەوسی ئەبرۆی نەوجوانە قامەتم
موقتەبەس دال و ئەلف، لام و دالی بێشعوور

نەک ئومێدە بۆ دڵ و نەک شادییە بۆ شەوق و عەیش
سەر لە یەک شێوێنن و کۆچکردنیش بۆ خوار و ژوور

کەی لە هەر دێوە ئەبێت تەرفیعی ئیعزازی وەتەن
یا لە هەورامانۆ بکشێ بۆ محاڵی شارەزوور

ئیتتیفاقی عامەیە مەرهەم لەبۆ دەرمانی کورد
کۆمەڵێک پێکۆ بنێن وەک ئیجتماعی سەلم و توور

کەی لە کردە نائومێد و بەشبڕاوە هیچ کەسێک
بۆنی بۆگەن دێ لە سیر و عەتری خۆشبۆیە بخوور

تا قیامەت «قانعا» وەسیەت بکەی فایدەی نییە
کوردستانی کوشت بە جارێ، کانی با و پیرمەسوور

Kurdish_Poetry