٤٥١٦

✓ زاری (1905 - 1982)

وەتەن قوربانی ڕەنگی زەرد و حاڵاتی پەشێوت بم
وەتەن سەرگەردی ناڵە و ئاهی سەرد و باری لێوت بم
بەدایم دیدەخوێنینی وڵاتی شەڕ لە نێوت بم

چ دەردێ بوو شکانی قامەتی دڵکێش و نازارت
لەبەر چی سەخت ئەبێ لەحزەبەلەحزە ئێش و ئازارت
جگەرسووتاوی میوەی باغەکانی پڕلەدێوت بم

دەوایێ بۆ نەبوو بۆ دەفعی ئازار و نەخۆشینت
نەجاتت بۆ نەبوو وەک من لە غەمنۆشین و پۆشینت
خەفەتباری گوڵی بێئاو و سیسی دەشت و کێوت بم

ئەبێ کەی بێتەوە ئەم جارە نۆبەی نەزم و ئارامت
کوڕانی تۆ هەتا کەی مەرهەمێ نانێنە سەر زامت
ئەسەف خۆری هەتیوی خاکەکەی پڕزێڕوزێوت بم

لە داوێنی ئەتۆدا ئەم کوڕانەت چونکە یەک نابن
خەیاڵم وایە تا ڕۆژی قیامەت هەر بەتەنیا من
خەریکی شینی بێڕەنگی گوڵالە و سەرو و سێوت بم

وەتەن تا ئێش و ژانی عەجز و ناساغی لە سەرتا بێ
لیباسی شۆڕشی و کۆتی پەرێشانی لەبەرتا بێ
وەکوو «زاری» ئەبێ هەر خاکەسار و لیتەپێوت بم

Kurdish_Poetry

٤٥١٥

✓ مەحوی (1836 - 1906)

بێمیهر و بێمروەتیی تۆ هەر عەلەلخسووس
دەرحەق فیدایییانی جگەرسۆختەیی خلووس

ڕەحم و مروەتت نەبووە و نیشە، با خسووس
دەرحەق بە عاشقان و لە دەرحەق منا خسووس

تێرئاوی کردووە دەمی تێغت چ گەلوەها
تینوو لەو ئاوە مامەوە من هەر وەها خسووس

ئەم عالەمە کە مونتەزری جیلوەی ئەو مەهەن
دەمرن بەو ئینتیزارە هەموو لا بیلا خسووس

لەو شۆخە نیمە چاوی تەرەححوم، کە مەزهەبی
جەور و جەفایە، دەرحەقی ئەهلی وەفا خسووس

لەم شارە خۆ هەموو ڕەوش و دەئبی ئادەمی
یەکبارە باری کردووە، دین و حەیا خسووس

نامەرد ئەوەندە موعتەبەرن لەم زەمانەدا
مەرد ئیعتباری کەم بووە، مەردی خودا خسووس

ڕەنجانی ئەهلی دڵ دڵەدەردە بەڵایەتی
مونکیر کە ناوی ئێمە ئەوەندە دەبا خسووس

هەر کەس لە حەزرەتێ بەتەما حەللی موشکیلە
«مەحوی» لە حەزرەتی شەهی موشکیلگوشا خسووس

Kurdish_Poetry

٤٥١٤

✓ سابیری (1881 - 1944)

وەرە جانا بەڵاگەردانی ڕوویی دڵفەریبت بم
هەتا کەی دڵنەخۆش و چاوەڕێی چاوی تەبیبت بم

هەتا کەی ئینتیزاری چاوی عەییار و تەبیبت بم
ئەوا کردم منیش بێگانە با ساتێ قەریبت بم

ئەوا چاوم بە شاڕێوە، ئەوا ڕووحم لەسەر لێوە
هەتا کەی عاجز و بیماری چاوانی غەریبت بم

ڕەقیبم دی لە بەرپێتا، وتم خۆزگە بە خۆی جانا
کە تۆ گوڵ بی بەقوربانی هەموو خار و ڕەقیبت بم

بە سەیران و تەفەڕڕوج چوویە نێو گوڵزارەوە جانا
بە سەرگەردی گوڵ و گوڵزاری نەغمەی عەندەلیبت بم

ئیشارەت کردمێ عودالصليب پەیدا کە ترساوی
فیدای غەمزەی ئیشارە و پەنجەیی عودالصليب ـت بم

وتم کەی دێ و فەرمووت يا نصيب العلم عندالله
هەتا کەی دڵبەداغ و ئینتیزاری یانەسیبت بم

وەرە أنت و حليبك خۆ سەرم دانا لە ڕێگەی تۆ
تەبیبا تا بەکەی هەر چاوەڕێی مشتی زەبیبت بم

دەمێکە تەننەخۆش و چاوەڕێتم بێ عیلاجم کە
بەڵاگەردانی نوسخە و شەربەتی چاوی تەبیبت بم

بە شەو وا شەمعی ئەغیاری، بە ڕۆژ بنوێنە ڕووی یاری
بە زەڕڕەی پەڕتەوی خورشیدی حوسنی دڵفەریبت بم

وتم کەی دێی و فەرمووت یانەسیب خۆ هەر بەئوممێدم
فیدای هات و نەهاتی سوبح و شام و یانەسیبت بم

وتی «سابیر» لە بەزمی عوشرەتا سینە بە موجمەر کە
وتم فەرموو بەقوربانی بخوور و عوود و تیبت بم

Kurdish_Poetry

٤٥١٣

✓ مەولەوی (1806 - 1882)

خەیلێوەن خەریک زاکەی زەحمەتم
بەڵکوو وە ڕا بۆ بەرشۆ عوسرەتم

ماوەیەکی زۆرە کە خەریکی پیتی «زێ» ـی زەحمەتم و ئەمەوێت بیکەم بە ڕەحمەت و زەحمەتم لێ دوور کەوێتۆ.

فەڵەک وە بەختم مەگەس مکیانۆ
وە ڕاکەی ڕەحمەت هەمدیس مڕیانۆ

بەڵام چارەنووس مێشێک ئەنێرێت بۆ بەختەکەی من و گوویەک ئەکاتە سەر «ڕێ» ـی ڕەحمەت و ئەیکاتۆ بە «زێ» و دووبارە تووشی زەحمەتم ئەکاتۆ.

Kurdish_Poetry

٤٥١٢

✓ وەفایی (1844 - 1902)

لەسەر ڕووت کازیبەی زولفت وەلابە
کە سادیق بێ تلووعی ئافتابە

دڵ و دین هەر چی بوو قوربانی تۆ بوون
هەتا کەی ئیدی ئەم ناز و عیتابە

بڵا بەو ڕۆژە نیلووفەڕ نەسووتێ
بە مەرگی من سەری زولفت وەلابە

لە عەکسی عاریزت فرمێسکی چاوم
گوڵاوی ڕووتە هەم خوونابی نابە

وەرە بنوێنە خۆت بمکووژە قوربان
بە دینێک کوشتنی عاشق سەوابە

وەرە بنواڕە بەزمی عالەمی دڵ
چ خۆشدەورێکە هۆشیاری خەرابە

ئەگەرچی ناڵەیە هەر زەوق و شەوقە
ئەگەرچی گریەیە عەینی سەوابە

بە ناڵینی دڵی سووتاوی عاشق
هەموو هەر نەغمەیی چەنگ و ڕەبابە

بە چاو و گەردەن و ڕوخساری ساقی
هەموو هەر شاهید و شەمع و شەڕابە

کوتم با قیمەتی وەسلت بە دڵ بێ
بە ماچێکیش لە زاری خۆت ڕەزا بە

کەچی فەرمووی دڵت نەشکێ «وەفایی»
ئەوە سەودایە، زەڕڕێکیش حیسابە

Kurdish_Poetry

٤٥١١

 

✓ کەمالی (1886 - 1974)

بێ ویساڵت کەی تەمەننای جەننەتولمەئوا ئەکەم
بێ نیگاهت چۆن خەیاڵی بادە و سەهبا ئەکەم

بێ خەتت مومکین نییە دڵ دەم بە ڕێحانەی بەهەشت
بێ گوڵی ڕووت کەی تەماشای لالەیی حەمرا ئەکەم

شێوەیێکی چاوی مەخمووری نیگاری پێوەیە
بۆیە دائیم حەز لە سەیری نێرگزی شەهلا ئەکەم

ئیلتیفاتی با نەبێ ئەو شۆخە خۆ جەوری هەیە
مشتەری چاکم بە ڕۆح جەور و جەفای سەودا ئەکەم

من کە مەجنوونمەشرەبم چیمە بەسەر شارانەوە
شێتی لەیلم ڕوو لە کێو و هەردە و سەحرا ئەکەم

تۆ کە یارم بیت عەزیزم چیم بەسەر دنیاوەیە
تۆی مەبەستم ئیکە لەم دنیایە ئیستیغنا ئەکەم

بۆ فەلەک ناکەم تەنەززول هەر وەکوو نووری ئەڵێ
من بە چەرخی ئاسمانی سپڵە ئیستیهزا ئەکەم

Kurdish_Poetry

٤٥١٠

 

✓ کوردی (1809 - 1850)

دەروون زامدار و دڵ غەمگینە بێ تۆ
سەرم گێژ و تەنم بێتینە بێ تۆ

خەوم بێهۆشییە، بەرگم پەڵاسە
خۆراکم خوێنە، شادیم شینە بێ تۆ

لە چاو ئەشک و لە دڵ ئاهم کە دەردێ
دەڵێی تۆفانی با و بارانە بێ تۆ

جێگام سەحرایە، وەحشیم یار و هاودەم
دڕک فەڕش و کوچک باڵینە بێ تۆ

لە ئەشک و ئاهی تار ئاوێنەیی دڵ
جەماڵی زەرد و ڕەش ڕەنگینە بێ تۆ

سەرم سەمتوور و سینەم چەنگ و دڵ دەف
خەفەتبار و مەقام ناڵینە بێ تۆ

کەباب دڵ، خۆین مەیە، ساقی فیراقت
قەدەح چاو و مەزەم ئەسرینە بێ تۆ

دەروون گوڵزار و خوێن گوڵ باخەوان دڵ
فوغان بولبول، جەفا پەرژینە بێ تۆ

ڕەقیب ڕووترش و ئەشکی دیدە سوێرە
حەیات تەڵخ و ئەجەل شیرینە بێ تۆ

زومستان مەیلەکەت، پاییز براکەم
بەهاری عومر و دین هاوینە بێ تۆ

ئەوا من بووم بە شا و سوڵتان و والی
تۆ خوا سا کاکە گیانە ژینە بێ تۆ

لە هاوسایان لەتاو ناڵینی «کوردی»
دوعای مەرگە، لەوێ ئامینە بێ تۆ

Kurdish_Poetry

٤٥٠٩

 

✓ مەحوی (1836 - 1906)

لە ڕۆژێ هەڵدرا ئەم کۆنەخەیمەی تانوپۆشینە
لە سایەیدا شەرابی بەزمی عوشرەت گریەجۆشینە

دەبینی جێیەک ئەمڕۆ بەزمی عەیش و بادەنۆشینە
سبەینێ زوو زەمانە وەزعی گۆڕیوە، لە نۆ شینە

لە کێ پرسم دڵی بۆ پڕ لە خوێنی حەسرەتە یاقووت
عەزاپۆشی چییە و کێیە، جلی پیرۆزە بۆ شینە

بەهارێکی کە داخۆ بێ نەیێ، هەی بێن و شینێ کەین
فەلەک هەر شینە، سەحرا شینە، کێو و لێوی جۆشینە

وتم بۆ ڕووتوپووتن ئەو کەسانەی عاشقی ڕووتن
وتی شان و شکۆهی زیندەدڵ هەر ژەندەپۆشینە

سەفای سافی جوانی ڕۆی و دوردی پیری هات
خومارێ ماوە بەس ئەمشەو لە بادەی بەزمی دۆشینە

کوڕی بێ، تا سەر ئەم دایەی زەمانە مەمکی کەس نادا
کە سەعبە شیری شەفقەت «مەحویا» لەم شێرە دۆشینە

Kurdish_Poetry

٤٥٠٨

 

✓ سەیید تاهیر هاشمی (1915 - 1991)

براکەم دڵ لەگەڵ تۆ ئاشتی نابێتۆ کە بێباکی
لەگەڵ من ئاگری سۆزان لەگەڵ ناکەس وەکوو خاکی

لەگەڵ من ئاسمانی کەجڕەوی، بێعەهد و ئیقراری
لەگەڵ ئەو عەردی ئارام و وەفادار و تەرەبناکی

بە مێهرم لایە فرمێسکە و بە قەهرم لایە خوێنڕێژی
تَعال الله چ سەففاحی، مَعاذ الله چ سەففاکی

لە میهری گەرم و قەهری ساردی تۆ من مات و حەیرانم
کە گاهێ وەک شەوی زوڵمەت، دەمێ وەک سوبحی ڕووناکی

لەگەڵ تۆ عومری من سەر چوو تەجاهول عوزری بێجێیە
چلۆن دەرکت نەبردە دەردەکەم، خۆ خاوەنئیداراکی

دەوای پاش مردنە بۆ من، هەموو ئەلتاف و ئیکڕامت
منت کوشت ئێستە جا بۆ دەرد و داخم سینە سەدچاکی

بەڵێ شاهی، بەڵێ ماهی، بەڵێ سەروی، بەڵێ گوڵشەن
بەری پێی خۆت نەدیوە، کەی لەبیری خار و خاشاکی

لەگەڵ عالەم وەکوو غەیسی کەرەم، پڕجوود و ئیحسانی
لەگەڵ من قەحتەساڵی هەر خەریکی بوخڵ و ئیمساکی

نیشانەی عەدلی سەرمایەی حەیاتی ئەهلی عیرفانی
کە باسی من دەکەن قوربان، لەبیری زوڵم و ئیهلاکی

بە عومری ڕەنج و میحنەت دەممرێنی جا ئەڵێی چۆنی
بە قەرنێ جەور و زەحمەت ئەمکوژی ئەوسا ئەڵێی چاکی

دە بۆچ شیرینە لای تۆ سەبری تاڵ و بێبەرم خۆ تۆ
فریشتەی ڕەحمەتی، پاکی، نەتیجەی -خیلی- ئەملاکی

مەبە قوربان لە دەرد و داخ و ناڵە و سەگوەڕیم عاجز
ئەتۆ هەر مانگی ئافاتی، ئەتۆ هەر شەمسی ئەفلاکی

ئەگەر بەدحاڵە «تاهیر» لێی ببوورە چونکە مەئیووسە
ئەتۆ تاهیر بە حەققی تاهیران ڕووحپاک و دڵپاکی

Kurdish_Poetry