٤٦٠٠

✓ ناسێح ڕەحیمی (1993)

• پێنجخشتەکی لەسەر غەزەلێکی حاجی قادری کۆیی (1816 - 1897)

لەجیاتی ئەم خەمەی هەر شەو، خەمی زوڵفی بە با داوە
بە بای داوە کە دنیا تێ بگا ئەم ژینە چەن خاوە
بە هەڵپەڕکێی قژ و بایە ڕوخی جوانی حەشار داوە
لە دەوری خاڵەکەی کوڵمی کە ماری زولفی داناوە
لەسەر تەسویرەکەی ئادەم مەلەک سەد عوزری هێناوە

نیشانێکە جوانی تۆ کە مەجبوورم بە سەردانی
خەیاڵێکە ئەوینی تۆ لە سەرما دێتە گۆرانی
منیش بۆ دیتنی ئەمرم، سەر و گیانم بە قوربانی
شەوی میعراجی سوبحانە بە قەددی سەروی تۆی زانی
لە سیدرە جوبڕەئیل بۆیێ لە نیوەی ڕێگە لای داوە

بەڵێ ماق و زمانکورتم، لەبەر جوانی دیان و لەب
کە تۆ ئایاتی خواوەندی؛ تریفەی مانگی یا کەوکەب
ئەوەی ئینکاری جوانیت کا، ئەڵێن پێی کافری مەزهەب
کە شەیتان تاقی میحرابی برۆی تۆی دی وتی یا ڕەب
لە سوجدەی حەزرەتی ئادەم سەری خۆم بۆ چی با داوە

زەمانەی خۆشەویستی هات، ئەوەی دڵدارە داناتر
ئەوەی لەم جوانی تۆ بدوێ، ئەبێتە عاشقی شاعر
کە واعیز دوورە لەم ڕێگە، وەکوو کافر لە خوای غافر
بەڵام ئەی ویشکەشێخانی زەمانە پێم بڵێن ئاخر
لەبەر چی پەرچەمی ساقی لە سوبحی جەبهە تۆراوە

لە شمشاڵ تێ ئەگەی ئاخر، کە گێڕاوە لە ئەم شارە؟
لە خەونی موتربی ساقی، ئەزانی وا ئەڵێی تارە؟
بسووتێ ئەم دڵەم ئەمڕۆ، نەبوونی یارە یا نارە؟
بەغەیرەز باسی ئەو زارە موهیممە دەرکی ئەو زارە
ئەوی بیستوومە بیستوومە، ئەوی دیتوومە دامناوە

وتی: بۆ هەر چی بێ ئەمرۆ، بتەوێ بمری ئازادی
وتی: چوونت نیشانێکە لە هەڵپەڕکێ و گوڵ و شادی
وتم: سەیدم ئەکا ئەمشەو، بە خۆی ئێژێ چ سەییادی
چ سەییادێکی سەییادی کە بۆ سەییادی ئوستادی
چ هەستی کردووە هەستا چ بازی بەست و وەستاوە

کە ئەو یارێکی سەرسەخت و زوانشیرین و هەستتوونە
نەزانم چۆن بڵێم عاشقم، بە وەڵڵا ئابڕووچوونە
لە نازکردن لە ڕاکردن لە جێهێشتن بەئەزموونە
وەرە ڕەبعی دڵ و چاوم بەهەشتی ڕوبعی مەسکوونە
هەتا دڵ حەز دەکا باخە هەتا چاو بڕ دەکا ئاوە

خەیاڵی تۆم لە دڵدایە، هەتا لەم ژینەدا مابم
لە بەردەم ڕەوتی ئەم چەرخە، ئەویندارێکی بێتابم
ئەمەش ڕێگەی گەیشتنمە، کە چەرخ دیوارە من بابم
نیهایەت بمکوژن وەڵڵا لە ماچی لێوی خۆش نابم
ئەوی خوا حەز نەکا نابێ، ئەوی قەوماوە قەوماوە

ڕەوانی هیچ نەما «ناسیح» بە جوانی کەوتە ناو کۆما
ئەوەندەم دی لە ئەم عەشقە، لە ڕەحم و مروەتی تۆ ما
ئەتللۆی عاشقیش نەیدی، لە مێژووی دڵبەری ڕۆما
لە حەققی مەقدەمی «حاجی» قوڕی کوێ کەم بە سەر خۆما
دڵێکم بوو لە دنیادا ئەویش بەینێکە تۆراوە

Kurdish_Poetry

٤٣٩٥

 

✓ ناسێح ڕەحیمی (1993)

خەم بە باڵای دڵ دووراوە و چاو نیشانی دەرد ئەدا
خاوەنی خەم هەر خودایە و خۆیە سەهمی مەرد ئەدا

دڵغەریب و بێوڵاتم، دابڕاوی دڵگەشی
تاقەتی ژینم نەماوە، گیان نیشانەی تەرد ئەدا

خوا لە ناوەندی خەزانا، تۆمی گوڵ پەروار ئەکا
بۆیە وەرز هەر زیندووە و ڕەنگی گوڵانی زەرد ئەدا

دێت و ئەڕوا ئەم شەوانە و تاقەهاوڕێمان خەمە
ڕۆژێ سەد جار شەش بگیرێ، هەر ژیانە و نەرد ئەدا

گەر تەقەی سەرما لە ئاسمان، بۆتە هۆی بارینی بەفر
ڕێگەبەندانی خەمانە، ڕەشدەواری هەرد ئەدا

هەر کەسێ تێ و خەم ئەنێرێ، خۆت پڕی دەرمانی بۆی
وەرزی پاییز بێکەسە و باران بەهاری وەرد ئەدا

ئەو تەنافەی وا لە مل ئاڵاوە، ئاڵای ژینمە
تەنگتر و تەنگتر ئەبێ، مەردانە لاشەم سەرد ئەدا

«ناسح» ـی تەنیا بە دڵ، تەوقەی لەگەڵ مەرگ کردووە
تاکوو کۆتایی ئەمێنێ و ڕوو بە بوونم بەرد ئەدا

Kurdish_Poetry

٤١٤٢

 

✓ ناسێح ڕەحیمی (1993)

بێخەبەر لەو دەردی دڵمەی، با بڵێم پێت: کارییە
کاری تۆ بوو کاریبوونی، بۆیە کارم زارییە

من ئەڵێم خۆشم ئەوێی تۆ پێ کەنە و پێم بێژە گیان
مەحشەریش هەڵسێ عەزیزم، ڕستەکەم هەر جارییە

لەو بەهارە وا بە دەستی دووری تۆوە، هەڵوەڕی
خوێن لە چاوی خۆشەویستی، قەترەقەترە بارییە

ئەی دڵی بێڕەحمی شەوگار چیت لە دڵتەنگیم ئەوێ؟
دڵ کە داوای خۆشی ناکا، چاوەڕێی ئەو یارییە

تۆ ئەزانی مەرگ سەفایە، کاتێ پێم ئێژی بڕۆ
خۆشەویستی دەردی ئەمڕۆس، زندگی بێچارییە

پڕ لە فرمێسک شێعر ئەنووسێ، «ناسح» ـی دڵتەنگی تۆ
خۆزگە ژین جەبری ببایە، خۆ نەبوون موختارییە

من ئەڕۆم و پێت ئەڵێم خۆشم ئەوێی ئەی گیانەکەم
بەس بە گاڵتەش بێ بڵێ پێم، دووری لێت ناچارییە

Kurdish_Poetry

٣٨٧٨

 

✓ ناسێح ڕەحیمی

بە یادی تۆ غەزەڵ پێی گرت، وەرە دووبارە بتبینم
بە دڵ هات و لە دڵ جێی گرت، وەرە دووبارە بتبینم

نە ئەم عەشقە لەبۆ جیایی، نە من لایق بە تەنیایی
خواوەندی گەشە و شایی، وەرە دووبارە بتبینم

دڵم تەنگی نەبوونی بۆت، دڵم گەرمە بە نانی جۆت
دەمێ بشکێن غرووری خۆت، وەرە دووبارە بتبینم

نە نازی تۆ بە شێعر ئەکرێ، نە چاوی من بە دڵ ئەگرێ
ئەگەر چاوت بە چاو ئەبرێ، وەرە دووبارە بتبینم

دڵم سەرگەردی باڵاتە، سەرم گێژی خەیاڵاتە
وشەم ژێردەستی ئاڵاتە، وەرە دووبارە بتبینم

نە تۆ دڵداری عەییاری، نە من سەرشێتی بازاڕی
کە بارانی ئەوین واری، وەرە دووبارە بتبینم

قەڵەم سەیری قژی تۆی کرد، وشەی هێنا و دەسەمۆی کرد
کە تۆ ڕۆیشتی ڕۆڕۆی کرد، وەرە دووبارە بتبینم

ئەگەر بێگیان ئەگەر حەیوان، ئەگەر ئادەم ئەگەر شەیتان
ئەتۆی چارەی دەسی نسیان، وەرە دووبارە بتبینم

بلوورە سازی سەربازت، منم «ناسێح»ـی بێنازت
ئەگەر نەمرم ئەکەم سازت، وەرە دووبارە بتبینم

Kurdish_Poetry

٣٨٠٢

 

✓ ناسێح ڕەحیمی

جوانەکیژی بەرزەباڵا، حەز لە بارانم مەکە
من فریوی چاوی تۆم خوارد، وەسڵی شەیتانم مەکە

من کە تام و بۆنی شێعری عاشقانەم کردووە
قەت لە چینی پەرچەمی ڕەش، بەند و زیندانم مەکە

بۆ شرووی هەنگاوەکانت، فەرشی گیانم ڕا ئەخەم
پێت لە بانی دانێ گیانە، چۆڵ و بیابانم مەکە

تۆ حەوا بی ئەبمە ئادەم، پێت ئەدەم میوەی دڵم
سێوەکەی خوا بۆ سزایە، وێڵی شارانم مەکە

چارەنووسم چوون جەبارە، ئختیاری پێم نەدا
تۆش بە هاوڕێیی لەگەڵ ئەو، فێری گریانم مەکە

وەرگێڕاوی دەستی مەرگە خۆشەویستی، گیانەکەم
وا سزای من مەرگە بێ تۆ، چاو لە تاوانم مەکە

گەر دڵم داوە بە مانگی ئاسمانی شەو گوڵم
ماسی سووری باوەشی تۆم، دڵپەڵەنگانم مەکە

«ناسح» ـی شاعیر لە چاوت، پێکەنینی خوای ئەدی
تۆ کە مووسا نیت عەزیزم، دوور لە خواگیانم مەکە

Kurdish_Poetry