٤٥٧٢

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

مەرحەبا ئەی سەییدی خەلقی خودا
مەرحەبا ئەی مەهبەتی وەحی سەما

مەرحەبا ئەی غونچەیی باخی وەفا
مەرحەبا ئەی مەعدەنی سیدق و سەفا

مەرحەبا ئەی مەخزەنی کەنزی وجوود
مەرحەبا ئەی گەوهەری ساحێب زییا

مەرحەبا ئەی رحمة للعالمين
مەرحەبا ئەی شافیعی یەومی جەزا

مەرحەبا ئەی شەمسی بورجی مەعریفەت
مەرحەبا ئەی شەمعی جەمعی ئەنبیا

مەرحەبا ئەی مەنبەعی عەینول کەرەم
مەرحەبا ئەی جامیعی عیلم و حەیا

مەرحەبا ئەی بەدری ئەفلاکی جیهان
مەرحەبا ئەی ڕوویی تو شمس الضحىٰ

مەرحەبا ئەی ساحێبی وەحی و کیتاب
مەرحەبا ئەی شاهی تەختی کیبریا

مەرحەبا ئەی خەددی تۆ نور الهدىٰ
مەرحەبا ئەی تاجی فەرقی ئەولیا

مەرحەبا ئەی باعیسی ئیجادی خەڵق
مەرحەبا ئەی ڕافیعی جەوز و جەفا

مەرحەبا ئەی گولبەنی بوستانی جان
مەرحەبا ئەی عەندەلیبی خۆشنەوا

مەرحەبا ئەی هودهودی مەیموونخەبەر
مەرحەبار ئەی دەر دوو دونیا موستەفا

مەرحەبا ئەی زوبدەیی نەسلی خەلیل
مەرحەبا ئەی نووری قەلبی ئەتقیا

مەرحەبا ئەی کاشفی شق القمر
مەرحەبا ئەی خوسرەوی عالەمپەنا

مەرحەبا ئەی شاهیدی کەنعانی دین
مەرحەبا ئەی ڕافیعی کوفر و ڕیا

مەرحەبا ئەی پادشاهی زی حیشەم
مەرحەبا ئەی فاتحی بابی سەخا

مەرحەبا ئەی یوسفی ساحێبجەماڵ
مەرحەبا ئەی بە هەر دەردی ما دەوا

مەرحەبا ئەی عاریجی هەفت ئاسمان
مەرحەبا ئەی غەوسی عاسی و ڕووسیا

مەرحەبا ئەی شاهی مازاغ البصر
مەرحەبا ئەی نازری ڕوویی خودا

مەرحەبا ئەی ساحێبی تاج و بوراق
مەرحەبا ئەی نووری ڕووی تۆ والضحی

مەرحەبا ئەی موڕشیدی جینن و بەشەر
مەرحەبا ئەی موقتەدا و موجتەبا

مەرحەبا ئەی سەییدی دنیا و دین
مەرحابا ئەی ناسری ساحیب لیوا

مەرحەبا ئەی ساحیبی فەتح و زەفەر
مەرحەبا ئەی کەوکەبی ڕاهی هودا

مەرحەبا ئەی ساحیبی میعراجی حەق
مەرحەبا ئەی لەعلی تۆ عەینی حەیا

مەرحەبا ئەی شاهی جنات النعيم
مەرحەبا ئەی فاتیحی دارولبەقا

مەرحەبا ئەی سەییدی عەرەب و عەجەم
مەرحەبا ئەی ناسیحی شیرینلیقا

مەرحەبا ئەی نووری چەشمی ئینس و جن
مەرحەبا ئەی خوسرەوی ساحێبعەتا

مەرحەبا ئەی نازکی سەوسەنعوزار
مەرحەبا ئەی ئاوێنەی ساحێبجەلا

مەرحەبا ئەی نووری ماهـ ئەز ڕوویی تۆ
مەرحەبا ئەی مەلجەئی شاهـ و گەدا

مرحبا چون بهر تو اوراد ماست
یک نظر کن دفعه‌ای بر حال ما

مرحبایی در جواب ما بگو
تا گوئی باب فرح بر ما گشا

در دم نزع روان ای نور حق
بهر ایمان حق بر آن شاه و گدا

خواهد از تو این «وصالی»
گر گوئی مقبول از تو یک رجا

Kurdish_Poetry

٤٤٧٩

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

ڕەفیقان سەیری ئامین کەن کە چ مومتاز و شیرینە
لە باغی جوانییا دائیم خەریکی ناز و گوڵچینە

لەبۆ ماچی دەمی کوڵمی تەماشا ئەرقەمی زوڵفی
بەمیسلی ئەژدەها هەر دوو چ مەنناعێکی پەرژینە

دوو سەد عاشق لەلای بمرن ئەبەد ڕوویان لەلا ناکا
ئەوەندەی عەیبە ئامینە کە چەند بێڕەحم و بێدینە

بە جوانی ماهی ڕوخساری لە نەوعێ مەست و مەغروورە
لە کەس باکی نییە ئەسڵەن، لە تیری تانە تەئمینە

بە تیری غەمزەیی نازی دڵ و جەرگم بریندارە
بحمدالله شەهیدم من، بە سوێی ئەو زامە خوێنینە

وەکوو مەجنوونی سەرگەشتە، هەمیشە جێم دەرودەشتە
لە عەشقی ڕوویی ئامینە کە دڵ هەر شوغڵی ناڵینە

ڕەفیقان ئێوە هەر وەک من تەماشای جوانی ئامین کەن
جەماڵی جوانی ڕەنگینە، بەڵی قابیل بە تەحسینە

دەمی ئاخر ئەگەر جارێ ببینم ڕوویی پڕنووری
سەلب نابێ ئیمانم، ئەو مردنەیشم لەلا ژینە

زەعیف و زەردی ئامینم، نەخۆشی دەردی ئامینم
لە دووری یاری شیرینم وجوودم خەیلێ بێتینە

ئەگەر بۆم بانگی ئامین کەن، بخوێنن سوورەتی یاسین
کە زیندوو ئەبمەوە دووبارە بە ئەو ئەلفازە شیرینە

«ویساڵی» دڵبریندارە، بە دەردی خۆی گرفتارە
شیفای ئەو دەرد و ئازارە، بە ماچی لێوی ئامینە

Kurdish_Poetry

٤٤٤٣

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

چونکە من کوردم بە کوردی پێم بڵێ یاری عەزیز
مەتڵەب و عوزرت چییە گشتیان بە جارێ بێنە ڕیز

من هەتا کەی لێت قبووڵ کەم بێوەفایی تا بەکەی
مەعزەرەت مەقبوول نییە ئێمڕۆ لەلا ئەهلی تەمیز

بەینی ئەمن و تۆ وەها بوو لێم نەپرسی دەفعەیە
چل شەوە کەوتووم نەخۆش و مات و دڵمەحزوون و زیز

سەروەتی خۆتم بە جارێ بۆ بنێری نامەوێ
چونکە دنیا هیچە لای من، بێبەهایە وەک پەشیز

تا زووە بۆ مەحکەمەی کوبرا ئەتۆ حازر ببە
چونکە دەعوا دوایی نایەت تاکوو ڕۆژی ڕەستەخیز

ئەی «ویساڵی» بەسیە بۆی دانێ جەزا تا حەز ئەکەی
چایی سندووقێکی گەورە، شەکری لەندەن نۆ قەفیز

Kurdish_Poetry

٤٤٠٧

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

سەلامی من لەسەر تۆ بێ گوڵی گوڵزاری ئالانی
منی بولبول نەما سەبرم دڵم کەوتە پەرێشانی

بە وەسڵت گەر نەکەی دەرمانی زامی قەلبی مەغموومم
لە کوورەی فیرقەتا ئەمرم وجوودم زوو ئەبێ فانی

بە تاڵی خۆت بکە شیرین، عەزیزم تێ بگە بەسیە
لەبۆ ئەم نەوعە ئیسقامە ئەتۆ مانەندی لوقمانی

لەبۆ ئیکمالی بەزمی خۆت ئەبەد ڕەحمت نەبوو قوربان
کە سووتا جیسم و دڵ مابوو، ئەویشت کردە بوریانی

سەعیدا بۆ چی ناپرسی «ویساڵی» ـت بوو، ئەویش سووتا
لە جادەی کافری لادە، وەرە سەر ڕێی موسوڵمانی

براکە لێرە من شەکر و ئەتۆ کاکوڵ لەوێ بێنە
وەرە ئێرە دەبا بگرین، زەمانی خۆشی ڕەندانی

Kurdish_Poetry

٤٣٩٦

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

ئەی یاری جەفاکێش، دڵئازاری هەتا کەی
ئەی شاهی لاڵان پێم بڵێ نازاری هەتا کەی

فرمێسکی دوو چاوانم ئەکا هاژە وەکوو چەم
ئەی چاوی غەمان پێم بڵی خوونباری هەتا کەی

مەفتوونی زەدەی تۆم و برینداری دوو چاوم
ئەی شێوەپەری پێم بڵێ عەییاری هەتا کەی

پەروانەسیفەت سوختەیی بێپەڕوباڵتم
ئەی شەمعی شەبستان پێم بڵێ بێزاری هەتا کەی

بەینێکە منم ساکنی بَيتُ الحَزَنی غەم
ئەی تازەجەوان پێم بڵێ غەمباری هەتا کەی

دڵی بولبول بێچارە و ئالوودەیی شینە
ئەی شاهی گوڵان پێم بڵێ غەدداری هەتا کەی

شەو تاکوو سەحەر مەستم و مائیل بە فوغانم
ئەی نووری چەمان پێم بڵێ بێداری هەتا کەی

مەجنوون و سەراسیمە و بیمارە دوو چاوم
ئەی نەرگسی جان پێم بڵێ بیماری هەتا کەی

وەک شاهیدی کەنعان شەهی حوسن و جەمالی
ئەی شاهی زەمان پێم بڵێ دڵداری هەتا کەی

سەییادی دوو چاوانت ئەکا سەیدی دلی خەڵق
ئەی غارەتی دڵ پێم بڵێ شەرراری هەتا کەی

ئەی زینەتی فیردەوس تۆی جانی «ویساڵی»
ئەی ڕاحەتی دڵ، پێم بڵێ سەرشاری هەتا کەی

Kurdish_Poetry

٤٣٨٢

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

هەر دەمە دونیا بە نەوعێ دێتە پێشێ، گەهـ وەکوو
بووکی ساحێبنازە گەهـ عەییارە عەینەن وەک خەسوو

شاهبازی تالعت وەقتێ لەسەر سەر دادەنێ
بۆ نەدامەت گەهـ لەنێو ماڵت دەخا سەد کوندەبوو

بەعزە جارێکت دەداتێ ئیقتیداری بێشومار
گەهـ ڕەزیلت وا دەکا، موحتاج دەبی بۆ بەندی ڕوو

پرگوڵ و عەتری دەکا جارێک لەنێو باغی وەتەن
گەهـ دەکا دەستت لە خارستانی غوربەت پڕدڕوو

گەهـ بە تاجی شاهی و دەوڵەت سەرئەفرازت دەکا
گەهـ لەنێو خاکی گەدایی و نەگبەتا دەتخا بە فوو

زاهیری دەستووری عەدلە و باتینی غەددارییە
باوەڕت بێ کەس لە دەستی مەکری دونیا دەرنەچوو

هەر کەسێ یەک دەفعە تێ فکری لە پێداوی جیهان
هەر ئەڵێ تا سەر لەنێو گۆماوی غەمدا پێوە بوو

گەر بە تەئییدی فەلەک تالع نەبی کۆشش چییە
بێجەسارەت بەختی خۆت گەر بێ ببەخشێ، بێ بنوو

من کە ڕۆژ و شەو شکایەتمە لە دۆستانی زەمان
دەمبەدەم مەحکەمترە زەنجیری غەم وەک زوو کە بوو

مەتڵەبەم وا بوو کە دل زایع نەکەم، نەیدەم بە کەس
ئەو دەمەی ڕۆیی عەزیزم، ئیختیارم پێ نەبوو

جێنشین بوو مەودەیێ ئەندۆهی هیجران و فیراق
وەقتی وەسڵی شادمانی ڕەهرەوی بوو هاتوچوو

چاوەکەم با من نەمێنم لەم زەمانەی بێوەفا
هەر چی تێ فکریم سەعاتێ دڵ لە غەم خاڵی نەبوو

فکری دیەنیم بوو کە چی دەردی فیراقم کەوتە سەر
ئەمی محەممەد هەر غەمێکم بوو ئەوێستا بوو بە دوو

Kurdish_Poetry

٤٣١٢

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

هەم چایە لەم جیهانە، مەحبووبی ئینس و جانە
تەبیبی دەردی قەلب و ئارامی ڕۆح و جانە

ئەسبابی نەزمی سەقفی بەیتی وجوود و عامە
ئەرکانی بەزم و عەیشی دڵداری جاویدانە

تەفریحی ئەهلی ویجد و تەزیینی تەختی شایە
مەمدووحی ئەهلی حاڵ و مەتڵووبی عاشقانە

تەنقیحی نەفسی عام و ئەربابی ئەولیایە
مەشرووبی ئەهلی دنیا، خورشیدی گوڵستانە

تەحسینی وەجهی شەخس و تەسکینی ئێشی سەرە
تەنویری چاو و ڕوکنی ئەبدانی ناتەوانە

ئەسبابی زیکر و فیکری پیران و پارسایە
تەرفیعی عیزز و جاهی مەخلووقی ئاسمانە

تەشریحی سەدری خەڵک و ڕەنگین و مەجلیسئارا
تەرتیبی زوڵف و خاڵ و گێسوویی دڵبەرانە

مەنزووری شێخ و عالەم، مەعشووقی پیر و جوان
مەبغووزی مودخیلان و مەقبوولی سەروەرانە

مانەندی لەعلی یارە، دەرمانی دەردەدارە
شیرین و ئابدارە، ڕەنگ میسلی ئەرغەوانە

شیفای دڵی فیگارە، ئەوسافی بێشومارە
مەتبووعی یاری غارە، ڕەفیقی ڕاستانە

عەدوویی ئەغنیایە، مەنسووبی ئەتقیایە
هەم دەرد و هەم دەوایە، جانبەخش و جانستانە

بێجورم و بێهەوایە، پڕنوور و پڕسەفایە
مەوجوودی لوتفی خوایە، ڕەفیقی شا و سەپانە

شەوقی دڵی «ویساڵی» دائیم بەعەکسی چایە
بە شەمعی چایە ڕۆشن، بەزمی عێراق و بانە

Kurdish_Poetry

٤٢٦٥

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

بێ عەتری گوڵت بولبولی دێوانە بڵێ چی
بێ شەمعی ڕوخت کۆششی پەروانە بڵێ چی

بێ زینەتی شمشادی قەد و قامەتی بەرزت
جیلوەیی حوسن و لەنجەیی جانانە بڵێ چی

بێ شوعلەیی خورشیدی خەت و گەردنی سافت
فانۆس و چرایی شاهانە بڵێ جی

تا چاوی خومارت سەبەبی ڕاحەتی دڵ بێت
ئاوازی نەی و نایی، لە مەیخانە بڵێ چی

بێ کۆششی سەیری حەرەمی کەعبەیی حوسنت
دەروێش و هەموو ساکنی بتخانە بڵێ چی

بۆ ماچی دەمی تۆیە دڵی عاشقی مسکین
وا خەستە و غەمگین و پەرێشانە، بڵێ چی

لەو فەسڵەوە دوورە لە گولستانی ویسالت
دڵ مات و مەلوول کەوتووە، بێجانە بڵێ چی

بێ جامی ویساڵی تۆ، زەمانێکە «ویساڵی»
مەجنوون و سەراسیمە و عوریانە بڵێ چی

Kurdish_Poetry

٤٢٢٤

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

سەیری وەزعی ڕۆزگار و دەوری چەرخی ئاسمان
چەندە ناهەموار و بەد بوو هەر لە بەختی شاعیران

عالەمی خستۆتە چاهی حەسرەت و جەور و جەفا
سەیری کە هەر کەس بە دەردێکۆ ئەکا ناڵە و فوغان

کوللی کەس وەک من گرفتارە لە داوی تووتنا
عالەمێ کەڕ بوو لە دەنگی ناڵەناڵ و ئەلئەمان

سەیر ئەکەم بۆ جەژنی قوربانم نەمابوو شەکر و چا
مەسڵەحەت وایە وتم سەعی بکەم تا ماوە جان

نەختێکم تووتن بوو عەینی ماڵی خۆم، بۆ نەکبەتی
نەختێکی کەیشم کڕی هاتم لە قەوم و خوێشەکان

یەکبەیەک کۆم کردنەوە دام گرتن و کردم بە بار
بەم خەیاڵە بیفرۆشم یا بە جەهری یا نیهان

خوا وتی تەقدیری من تەدبیری تۆی ئیبتاڵ کرد
چۆن ئەبێ بێتە مەساف ڕێوی لەگەڵ فیلی زەمان

تێ فکریم لەم کارەدا تەنبیهی تیا مەوجوود بوو
یەعنی ئیتر نەخڵەتابی دەست لە تووتن دەی عەیان

ئیشی تووتن لەم زەمانە ئەی برا زۆر موشکیلە
پیاوی عاقڵ خۆی لە تووتن ناگەیێنی بێگومان

من لەلا خۆم وام ئەزانی شەکر و چا هەرزان ئەکەم
نەمدەزانی گەر وەها دەبمە ئەسیری کافران

حەیفێ غەیبم پێ نەبوو ئەمزانی ئیش ساوا دەبێ
چونکە بۆ ڕیش هاتم ئەووەڵ چی سمێڵم نا لە بان

هەم ڕەفیقم پیاوی کەر بوو، یا ڕەبی خوا بیگرێ
وەک منی تووشی بەڵا کرد، خۆی بە سالم دەرچوان

وەک گونی هەللاج ئەلەرزی وا لەترسانا بە شەو
جوو لە چاویا ئەینوان وەک ڕۆستەمی مازندەران

بیدییایە ڕێوییەک ئەو، هەر لە دوورۆ ڕای ئەکرد
پێم دەگوت بۆچ ڕادەکەی ئەیوت لەبەر شێری ژیان

ماکەرێکی پێ بوو جێی هێشت ساعەتەن ئەو ماکەرە
زەننی وا بوو ئەیکوژن ئەو ماکەرە پۆلیسەکان

گەر چی کەر بوو ڕۆیینی ڕێی وا بوو هەر وەک ڕەوڕەوە
تەییی ئەرزی پێ ئەبوو هەر وەک تەیارەی ئاسمان

زاهیرەن کەر بوو وەلێ باتین لە سەد پیاوی وەکوو
قالە چاتر بوو، هەم عاقڵتر و هەم کارزان

چونکە ئەو گەر لێی گەڕایە ڕانەدەوەستا هیچ یەقین
بۆ خۆی ئەچووە لای مودیر و بۆی دەکرد بەحس و بەیان

ساعەتەن باسی دەهێنا بێدەنگ و بێدەردیسەر
بۆ هەموو کار چاک بوو گەر وەری ئەگرت قەبزەی ئەمان

گەر ڕەفیقی کەر نەبوایە، سوێند ئەخۆم قەت ئەو کەرە
نەیدەبینی دەرد و زەحمەت چون کەرێ بوو نوکتەزان

دەفعەیێ تر قەت کەری وا نابێتۆ بۆ خاوەنی
کەر نەبوو، باوەڕ بفەرموو، هەر پەری بوو وا جوان

نەک من و تۆ ساحێبی بەڵکوو خوداش هەر خۆشی ویست
بۆیە وا ئێستا بە چاکی چۆتە سیلی سالیکان

بەم سلووکە وا دەزانم مەرتەبەی دەست کەوتووە
چونکە وا لە ئیعتیکافا بێت و نۆ ڕۆژە لە خان

صائم الدهره بە ڕۆژ و قائم الليلە بە شەو
ئێستە بیستوومە ئەوە سەر زاکیرە بۆ ئەهلی خان

ئەڵبەتە ئیسلامی ساغە بۆیە وا تووشی بەڵای
کرد و بیداتێ لە پاشا ڕاحەتی باغی جینان

گەرچی خۆشی ڕابوارد، خوا ئینتیقامی لێ سەنۆ
بێ تەریقەت پێگەیی کاری هەموو لێ بوو عەیان

گوێ مەدە بە عەیشی دنیا هیچە، خۆزگە بەو کەرە
چونکە دنیا نامێنێ باقی لەبۆ کەس با ئەمان

زۆر دەمێکە نەمدیوە لاکین هەموو عالەم دەڵێن
شوکری خالیق هەر ئەکا ئێستەش بە مسیلی زاهیدان

دەستی کەوت ڕوتبەی شەهادەت، ئەو بە دوو سێ مەرتەبە
یەک بە غوربەت، دوو بە ناحەق، سێ ئەسیری کافران

کەریەتی قالە عەجەب تەئسیری بۆ ئەو کردبوو
چونکە خۆی وا کەر نەبوو، بڕوا بەبێ نام و نیشان

بەحسی بێنامووسی ئەو هەر ناکرێ هەم تووتنەکەت
بێتە ڕووی مەیدان و دائیم بیکەوە ویردی زوبان

تووتنەکەم تووتن نەبوو، چی بکەم خودا بۆ تووتنەکەم
ساحێبی عەتر و عەبیر بوو وەک ڕیاحەینی جینان

هەر ئەوەندەم بوو لە ماڵا قاضي الحاجات بێ
عاقیبەت خالق ئەویشی خستە داوی زاڵمان

هەر کەسێ کاری خراپ کرد، سا لە ڕەحمەت دوور بێ
تا ئەکا ئیتر خەیاڵی غەسبی ماڵی موسلیمان

وا عەیانە لێم ئەمین بەگ نائەمینی میللەتە
کاری چاکی هەر نییە و نەبوە لەبۆ ئەهلی جیهان

عالەمی ئیسلام لە چنگیا زۆر زەلیلە سا خودا
بیخەیە بەر بادی غەززەب، مانەندی قەومی عادیان

کوشتنی واجیب بووە ئێستا بە شەرعی ئەحمەدی
چونکە بۆتە موفسید و هەم فیتنەیی ئاخرزەمان

هەر کەسێ لام بیکوژێ تەحقیقە دەستی سەوز ئەبێ
چون عەدوویی ئەهلی عیلمە هەم جەمیعی سەییدان

ئەلحەق ئێستا چاکە بۆ مەولوود بە نامی کەلبەوە
بیکوژێ دنیا بکا ئیتر بە باغی کاسبان

هەر وەکوو مەشهوورە ئیسمی بێت و ئەم فەتحەش بکا
حەیدەرئاسا هەم لە دنیا بۆی ئەبێتە داستان

ئەی خۆدا چی بکەم لە چنگ بەختی کەچ و هەم یاری کەچ؟
سەیری کە خۆیشم کەچم، بەم سێ کەچە، نامیهرەبان

ئەی «ویساڵی» من بڵێم چی تووتن و حیمارەکەت
هەر دووکی خواردن ئەمین بەگ، بۆتە فیرعەونی زەمان

Kurdish_Poetry

٤١٩٦

 

✓ ویساڵی (1902 - 1973)

سەیری دەوری چەرخ و ئیشی خالیقی ئەرز و سەما
جین و ئینسی خەلق کرد دونیاشی کردە سینەما

سینەما وەک سینەمای دونیا، لە دونیادا نییە
سەیری ئەحواڵی جیهان کە جا ئەبینی سینەما

سینەمای تازە فڕوفێڵە لەلا ئەهلی نەزەر
تۆ ئەگەر عالیم بی ئەسڵەن، ناچی قەت بۆ سینەما

سینەما سوودی نییە غەیری زەرەر بۆ داخلین
داخ و دەردی سینەما هەر وا لە لەوحەی سینەما

سینەما و دۆمینە ڕەسمی پیاوی هەرزە و ئەبلەیە
هەر کەسێ عەقڵی ببێ زانی کە قۆڕە سینەما

غەیری وێرانکردنی میللەت لە دوو لا چی کەیە؟
مەیکەدەی بێشەرعی و جورم و قسوورە سینەما

شۆڕشی جمهووری پیرۆز گشتی دەرهێناین لە چاڵ
با هەموو سەربەست بژی میللەت کە وەسواسی نەما

بۆگەنی جەمعییەتی کۆن عالەمی پیر کردبوو
ئیمڕۆ جمهوورییەتە پاک بووینەوە، پیسی نەما

Kurdish_Poetry