٤٦٦١

✓ سالم (1800 - 1866)

غەم لە دڵ بۆ فەوتی شادی مەیلی سەرخۆشی دەکا
سوبحی عیشقە شەمعی عەقڵم ڕوو لە خامۆشی دەکا

زوڵفی شەبڕەنگت وەکوو ڕۆژە پەرێشان با نەبێ
وا سەحاباسا لە ڕووتا قەسدی مەهپۆشی دەکا

بۆ ئەدایی تەعزییەی من تورکی چاوی مەستی یار
بۆ تەرەب هەر دەم لە بەزمی عیشوە مەینۆشی دەکا

داستانی عیشقی من فاشە لە هەر کووچە و سوقاق
عەقڵی دێوانەم لەپاش ئەم حاڵە سیڕپۆشی دەکا

کەسرەتی زەعفم لە هیجرانا گەییشتە مەرکەزی
دڵ لە سینەمدا بەدایم مەشقی بێهۆشی دەکا

دڵبەری باڵابڵندم گەر خەرامان بێ بە ناز
سەروی گوڵزاری ئیرەم چۆن مەیلی هەمدۆشی دەکا

گەر نەوێڕێ ڕێی سەگی قاپیت بەرێ بۆ جێی غەریب
«سالم» ی مسکین لە دەرگا حەڵقەدەرگۆشی دەکا

Kurdish_Poetry

٤٦٦٠

✓ وەفایی (1844 - 1902)

ئەی چرای زوڵمەتکەدەی دڵ، ئەی جەلای نووری بەسەر
تۆ و جەماڵی باکەماڵت، ئافتابی یا قەمەر

شەو ئەگەر تۆ ماهتابی، ئینتیزاری تا بەکەی
رۆژ ئەگەر تۆ ئافتابی، بۆچ لە هەوران نایە دەر

جیلوەیێکت پڕ بە عالەم بۆ شەهیدان عومری نەو
خەندەیێکت پڕ بە دونیا بۆ نەخۆشان گوڵشەکەر

ئابوتابی ڕووتە مایەی سۆزش و گریانی من
گا غەریق و گا حەریقی میهری ڕووت وەک نیلووفەر

ئاوی چاوم بۆتە مایەی سۆزش و گریانی دڵ
گا نەخۆش و مەست و حەیران، گا بەهۆش و باخەبەر

وا فیگار و ڕەنجەڕۆم کافر بە حاڵی من نەبێ
بێقەرار و ئەشکبار و دوور لە یار و دەربەدەر

هێند لەبەر ئاوری فیراق و ئیشتیاقت مامەوە
بوو بە کۆی زووخاڵ دەروونم، بوو بە خوێن جان و جگەر

دەستی من دامانی زولفت با لە ڕووت مەحرووم نەبم
ڕەوشەنە موشکیلگوشای شەوزیندەدارانە سەحەر

دوێنێ دەیفەرموو بە هەویای وەسڵی ڕوخسارم مەبە
تا وەکوو زولفم نەبی گەردەنکەچ و دەستەونەزەر

سەد شوکر هێنامیە بەر ئەبرۆ لە قەیدی زولفی خۆی
پاشی عومرێکی درێژ باڵی هومای ئاویتمە سەر

حۆری عەین، ڕوحولقودوس، یاخۆ مەلائیک، یا پەری
یا ئەتۆ بووی وا خەرامان هاتی ڕۆحم هاتە بەر

خۆش بە ناز فەرمووی «وەفایی» عومری خۆی هیچ ڕابوارد
یا بە قوربانی دەمم بوو یا بە سەرگەردی کەمەر

Kurdish_Poetry

٤٦٥٩

✓ سابیری (1881 - 1944)

عاشقان مەدهۆشی تەئسیری خەیاڵی حوسن و خاڵ
فارغ البالن لە تەئسیراتی ئافات و مەلال

عاشقان مەستی موتاڵای دەفتەری سونعی خودان
عاقڵان غەرقی جەماڵ و سوورەت و مەغرووری ماڵ

عاشقان بیمار و دووری یار و بێسەبر و قەرار
عاقڵان جوملە سەحیحولجیسم و مەسرووری ویسال

«سابیری» بێ خۆت بناسە عەقڵ و عەشقت کامەیە
عاشقێکی ترسنۆک و عاقڵی بێحاڵ و ماڵ

Kurdish_Poetry

٤٦٥٨

✓ هێمن (1921 - 1986)

من کە بێدەنگم ئەوێستا چاوەنۆڕی هەل دەکەم
هەل کە بۆم هەڵکەوت ئەنجا باسکمی لێ هەڵدەکەم

زۆر بەئومێدی خودا لەو خاکە پاکەی دەردەکەم
دوژمنە بێگانە ئاخر چۆن دەگەڵ وی هەڵدەکەم

نابی چیدی داری من بخوات و لێی سوار بی حەریف
داری دامەی خۆم لەبۆ لای خانی ئاغا هەڵدەکەم

نایەڵم تاریکی چیدیکە وڵاتم داگرێ
خوا مەدەدکار بێ چرای زانستی تێدا هەڵدەکەم

وەک جگێن وایە زەمان هەر کەس جگی خۆی تێ دەخا
تا چەقی هەموان بهینێ من جگی خۆم پەل دەکەم

نامەوێ من سەربڵندی خۆم و دایما کۆشش
بۆ بڵیندی و بەرزی و ئازادبوونی گەل دەکەم

قەت دەگەڵ بێگانەکان وەڵڵاهی دانووم ناکوڵی
من کە شاهێنم چلۆن ئاخەر ڕەفیقی قەل دەکەم

هەر کەسێ دەربارەیی ئەو قەومە بەد بدوێ برا
وا دەدەم مستێک لە زاری من ددانی کەل دەکەم

هەر کەسێ بۆ لای سنوور و سەرحەدی خاکی وەتەن
بێ، دەدەم بەردێک لە لاقی دەسبەجێ ئەو شەل دەکەم

هێندە فێڵاویم کە دوژمن وێم کەوی تا هەر دوو گوێ
قوم دەبێ، چونکە بە فێڵ ئەو تووشی لیتە و زەل دەکەم

خۆش بی بووزووی خۆم چ محتاجم بە پەشمی خاریجە
تاکوو جاوی خۆم هەبی بۆ جامەیی مەلمەل دەکەم

سارد و گەرمی ڕۆژگارم چێشتووە بە خودا گەلێک
بێ ئەوەی محتاجی کەس بم مشکلی خۆم حەل دەکەم

دوێشەوێ دایکی وەتەن «هێمن» لە خەودا پێی گوتم
ڕۆڵە کردارت حیسابە، کەنگی گوفتار حەل دەکەم

Kurdish_Poetry

٤٦٥٧

✓ ناری (1874 - 1943)

غەمی شێخ و فیراقی تۆ کە باری شانی پیریمە
بە ئەمری حوکمی بەدبەختی وەزیفە و ڕەسمی پیریمە

نەما ڕەسم و غەزەل ئەمڕۆ لە بازاڕی خەیاڵاتا
هەناسەی سەخت و سۆزی دڵ ...

تەمەنناکردنی ئاوی حەیاتی وەسڵی تۆ بۆ من
لە خاترمایە نازانم لە شێتی یا لە ژیریمە

لە وەقتی پیرییا عەکسی جوانی تۆیە هەمڕازم
عەسا سوورەت لە گەردشدا ئەساسی دەستگیریمە

بە ڕەسمی یاوەری مومکین نەبوو سەرفی جوانی کەم
بە پیری تازە فکر و غائیلەی ڕوتبەی موشیریمە

قەزا بۆ دڵ لەبۆ قائیممەقامی وەسڵی تۆ هیجرت
وتی دەرچۆ لە فرمانی قەزا نۆبەی مودیریمە

بە من چی نیعمەتی دیوانی ئەعیانی سلێمانی
کە سفرەی هیجری تۆ غارەتگەری تەختی ئەمیریمە

لەسەر سفرەی فیراقت مایلی تیعدادی نیعمەت کەم
ئەلەم چا، قاوە میحنەت، کفتە غەم، هەم نانی تیریمە

مەڵێ کەمتاقەت و بێدوورییە «ناری» لە سەختیدا
لەگەڵ هیجرانی تۆ، مانم نیشانەی بێنەزیریمە

Kurdish_Poetry

٤٦٥٦

✓ زاری (1905 - 1982)

دڵم، هۆشم، خەیاڵم، تالبی یەک لەحزە دیدارن
کە بێ دیدار هەر دەم هەمدەمی سەد ئێش و ئازارن

شەکەر بێ موشتەری، بێنرخە قەندی میسر هەر ئانێ
بە خەندە، لەعلی لێوی دڵبەرت سەرگەرمی گوفتارن

نیگاهێ کەی ئەکەی چاوم لە ئەحواڵی ئەوانەی وا
بە نووکی تیری برژانگی سیاهت سینە زەخمارن

بە سورمەی دڵبەری ئەو ڕۆژە چاوی ڕشت، ئەمن زانیم
بە هەر تیری موژەی جەمعێ لە هەر لاوە گرفتارن

بە قانوونی نزاکەت، شانە بۆ تەرتیبی زولفی چوو
گەڕاوە دی بە هەر تارێکی سەد وامق گرفتارن

لە حوسنی بێنەزیر و بێحەدت وا دێتە بەر چاوم
بە شەوقت نەک منی غەمدیدە سەدها سینە پڕخارن

نیگاهێکم تەمەننا بوو لە چاوی، چاوی لێ پۆشیم
خودا ئەو چاوە مەستانەی لە «زاری» بۆ چی بێزارن

Kurdish_Poetry

٤٦٥٥

✓ خادیم (1895 - 1953)

لە سینەی عاشقانت سەبتە تەفسیری ٲلم نشرح
وەکوو مووسا تەمەننایان لە حەزرەتتا بە رب اشرح

ئەگەرچی ئاگرە عیشقت ویسالت قوڵزم و نیلە
لە لاتحزن ئەترسم من دڵم خۆشە بە لاتفرح

حەیاتی جاویدانە هەر کەسێ کوشتەی نیگاهت بێ
بەڵێ هەر خاسە بۆ ئەو موژدەگانی قەولی قدافلح

لە عیشقی تۆ بوو ئیسماعیل پەلەی بوو سەربڕینی خۆی
لە هیچ جێگا نەبوو ساکین هەتاکوو خۆی چووە مەزبەح

چە شۆرێکی دەوێ «خادیم» کەبابی جەرگی برژاوت
مەگەر دولبەر بکا چاری بە خەندەی لیوەکەی ٲملح

Kurdish_Poetry

٤٦٥٤

✓ مەولەوی (1806 - 1882)

دەک فەڵەک چون من دەردت کاری بۆ
زامت پڕ نە ئێش نادیاری بۆ

ئەی فەلەک! وەکوو من دردت بێدەرمان بێت و زامت پڕ بێ لە ئێشی زۆر.

جەفای نەونەمام سەفات هورکێشۆ
خاترت وە نێش حەسرەتان بێشۆ

ئێش و ئازاری دەردت، ڕێشەی نەونەمامی خۆشی و سەفات هەڵکێشێ و ڕۆح و دڵت بە ئازاری خەم و خەفەت بێتە ئێش.

ساتێ بێخەم بی جەستەی جەفاکێش
ویارا وە شاد چەنی یاری وێش

ماوەیەک لەشی مانوو و خەفەتبارم بە خۆشی و بێخەم لەگەڵ یاری خۆیدا کاتی خۆیی بردە سەر.

وەخت بی لێڵاویت بگێرۆ چەمان
تا ئاخر دووریت وست نە بەینمان

لە بەخێڵی و حەسوودیدا خەریک بوو کوێراییت دابێت و دووریت خستە بەینمان و لە یەک جیات کردینۆ.

Kurdish_Poetry

٤٦٥٣

✓ نالی (1800 - 1877)

قوربان مەحاڵە پێکەوە بن سەبر و ئیشتیاق
خاریج لە نەسسی ئایەیە تەکلیفی لا يطاق

مەعنایی نوور و زوڵمەت و نەشری حەیات و مەوت
بوو، ڕوو و زوڵف و ڕۆژی ویسال و شەوی فیراق

ئیزهاری ئیددیعایی تەسەببور لە وەسڵی تۆ
یا مەکرە، یا دەسیسەیە، یا کیزبە، یا نیفاق

بۆ تۆ کە بیکر و تازە، وەکوو حۆری جەننەتی
قەیدی چییە عەجووزەیی دونیا بدەم تەڵاق

شیرینی و لە تاڵی و ترشیی عیتابی ڕووت
خاڵت لەسەر جەبین بووەتە دانەیی سماق

سۆفی لە فەقر و فاقە وەکوو فاقە فاقی دا
تەسبێحی دام و دانەیە، ڕیشی دوو فاقی فاق

ئەی میهری میهرەبان وەرە سەر بامی بامیداد
دا مەهڕووان ببن بە هیلالی شەوی میحاق

«نالی» کە سەدری مەسنەدی تەمکینی تەکیە بوو
بۆ تۆ بووە بە دەربەدەری کووچە و سوقاق

Kurdish_Poetry

٤٦٥٢

✓ وەفایی (1844 - 1902)

عەزیزم ڕۆحی شیرینم لە من بۆ چی کەناری تۆ
وەرە سەر هەر دوو چاوی من کە سەروی جۆیباری تۆ

لەسەر چاکی گریبانت سەبا شێت بوو وەکێوان کەوت
کە ڕێی کەوتە خەیابانی گوڵ و باغی هەناری تۆ

نەخۆشی چاوەکانت بووم و خەندەی تۆ سەبووری دام
شیفای بیماری خۆت دا، گوڵشەکەر باری لە زاری تۆ

لەلایێ تارە داوی دڵ، لەلایێ مارە قەسدی سەر
چ سیحرێکە عەجەب ماوم لە زولفی تاروماری تۆ

خەتت هێنا جەمالت پێ نوما، کوا ڕەونەقی خاڵت
فەڕەنگی هات و کەعبەی گرت و مەندی چوو لە شاری تۆ

ڕەگ و ڕیشەی دڵم هەر دەنگ و ناڵەی عیشقی تۆی لێ دێ
بڵێ موتریب، وەرە ساقی، سەراپا بوومە تاری تۆ

بە چاوت کەوتووم، بۆ زاری تۆ ئاگر لە من بەر بوو
سپەندم هەر بسووتێم چاکە من بۆ چاوەزاری تۆ

کوتم شێواوی زولفم چاوەکەت بەڵکوو عیلاجم کا
ئیشارەی دایە خاڵ و یانی وایە داغداری تۆ

نەخۆشی چاوی تۆم بێهوودەیە دڵداریی خاڵت
بە ئیفلاتوون عیلاجی نایە بیللا دەردەداری تۆ

جەماڵت ئاهی من گرتی خەتی سەبزت بەسەردا کەوت
چەمەن ڕابرد و سەرما هات و تێک چوو نەوبەهاری تۆ

نیگاهی کردە من هەستاوە زولفی خستە ڕوو فەرمووی
قیامەت هات و ڕۆژ گیرا، «وەفایی» هەر خوماری تۆ

Kurdish_Poetry