٤٦٧١

✓ سەیید_کامیل_ئیمامی (1903 - 1989)

ئەوا چەمەن بە عیشقی گوڵ، دەری شەعەف دەکاتەوە
بە فەڕشی بەرگی نەستەرەن، بیساتی ڕادەخاتەوە

لە هەر چڵێک و هەر گوڵێ، نەوایی بولبولی حەزین
لە هەر کونێک و قوژبنێ، سەدایی دڵ دەداتەوە

چنار و سەرو و نارەوەن، بە دەم نەسیمی بەربەیان
وەلەرزە کەوتن و دەچن، بە پیر دەمی حەیاتەوە

دەمی نەسیمە وا کە دێ، نەسیمی موشکبۆیی گوڵ
وە یا شەمیمی دڵستان، بە موژدەیی نەجاتەوە

سریلە هاتوچۆیەتی، بە سرتە گفتوگۆیەتی
بە سروە پێم دەڵێ ئەوا بەهاری تازە هاتەوە

عەجەب بەهاری دڵگوشا، قەدەم بە خێر و جانفەزا
چ خۆشە بایە وا دەکەی، کە دێتە نێو وڵاتەوە

ژیاوە دڵ بە سروەکەی، گوڵاتەشین گەشایەوە
هەرەس کشاوە سەر چیا، فەقیرە زۆر بە ماتەوە

بڵێ قشوونی گوڵ بەدڵ وەدەرخە تاکوو فرسەتە
بە تەپڵ و تۆپەوە وەرە، بە لەشکر و سوپاتەوە

ئەمن لە تالیعی ڕەشم، جەماڵی ڕووتە ئارەزووم
خزابووە هەوری نەگبەتی، ئەویش ئەوا هەڵاتەوە

لەبەر کزەی مرم سەبا، کە خونچە هاتە پێکەنین
خەمی هەزار ساڵە ئەو، لەبیر بەشەر دەباتەوە

«ئیمامی» وەک سریلەکان لەگەڵ دڵی قسان دەکا
ئەویش بە سرتە پێم دەڵێ بەهاری تازە هاتەوە

Kurdish_Poetry

٤٦٧٠

✓ هێمن (1921 - 1986)

ئەوا هات مانگی خۆشی خاکەلێوە
نەما سەرما و بووران و کڕێوە

پەڵەک ڕەش کەوتە کوێستانی وڵاتمان
بە با و باران و لەنگێزە و شڵێوە

لە کێو و کەژ گیا وو گژ بەبارە
ئیتر دەرچوو مەڕوماڵات لە لێوە

لە لێوی جۆگەلە مێلاقە ئەوڕۆ
لە گوین سەربازی سوور وێستا بە پێوە

نەوەک کاکۆڵی یارم بەڵکە سونبول
وەکوو ژاپۆن و ئەڵمانی پەشێوە

نە هەر دێوانە بۆ سەیر و تەماشا
ئەوێستا عاقڵ و زاناش لە کێوە

تەماشای مامی جووتێر کە لە دەشتا
بە دڵگەرمی خەریکی وەرد و شێوە

بەهارە گوڵ سەری هێنا دەرێ تۆش
هەڵستە کوردە چیدی سەر مەنێوە

Kurdish_Poetry

٤٦٦٩

✓ حەمدی (1876 - 1936)

لە من با دڵ وەکوو دنیا هەتا مەحشەر تەوەللا بێ
وەکوو مەجنوون دڵ و دنیا فیدایی چاوی لەیلا بێ

وەرە مەستانە بۆ گوڵشەن بە مەخمووری نیگاهێکە
بە کوێری چاوی نێرگس جا لەمەولا مەست و شەهلا بێ

بەیادی قامەتت دایم خەریکی ئەم خەیابانەم
لە جەولاندا ئەڵێم بەڵکە یەکێ هەمڕەنگی باڵا بێ

دەمی تۆ و غونچەیە ئەسبابی دڵتەنگی من و بولبول
کە یاری فەیزبەخشە هەر وەکوو گوڵ ئاڵ و واڵا بێ

وەرە جانا بە تاریکی خەریکی خاتیمەی عەشقم
بەڕووتی ڕوومەتت بنوێنە با شەمعی موتاڵا بێ

بە سەهلی دەم لە ئەسراری دەمی نامەرد مەدە «حەمدی»
نەپشکووتوو کە نەبووە غونچە پڕلوئلوئی لالا بێ

Kurdish_Poetry

٤٦٦٨

✓ قانع (1898 - 1965)

لە خەڵوەتخانەدا هەرگیز خەیاڵی دڵڕوبا ناکەم
بە ڕوتبەی خۆم کە فەردی مێحنەتم کەس ئاشنا ناکەم

ڕسوومی عیشق نازانی چ هەرزە و ڕەندە پەروانە
لە دوورۆ ڕۆح ئەکەم پێشکەش لە مەجلیس خودنما ناکەم

بە فکری هیچوپووچم وام تەما بوو دڵ بپارێزم
لە چاوی تۆم کەوێ دڵبەر خەیاڵی بێبەقا ناکەم

هەتا جامەی کەفەن نەبڕی کەوای عیززەت لەبەر ناکەی
ئەگەر چی ڕەسمی ئەییامە، کراسی بێ کەوا ناکەم

هەتا دەستی ئەجەل کۆمەک بە کارم بێ لە دەستی خۆم
لەبۆ دەفعی بەڵا و مێحنەت لە کۆمەک مەرحەبا ناکەم

چ فەرقێکی نییە لای من گەدایی یاخۆ پاشایی
کە هەر دوو هەر ئەمانەت بێ خەیاڵی تەختی شا ناکەم

چ خۆشە هەڵترووشکانێ لە گۆشەی شاری خامۆشان
کە وا بوو ئارەزووی ژینی جیهانی بێوەفا ناکەم

خەیاڵی حوڕڕی وا شاری دڵی یەکبارە داگرتم
وەکوو بولبول منەتباری گوڵ و سروەی سەبا ناکەم

بەڕەحمەت بێ کە ئوستادم شەوێ بۆ تەربیەم فەرمووی
ئەگەر من «قانع»ـم ناو بێ چ بێئەمری خودا ناکەم

Kurdish_Poetry

٤٦٦٧

✓ زێوەر (1875 - 1948)

کوردە ڕۆژی غیرەتە، لەم ڕۆژە ویجدانت ببێ
تۆ کە ئیسلامی شوکور، کردەی موسوڵمانت ببێ

کوردە ناوت کەوتە ناو ناوانەوە، گوێ ڕاگرە
لازمە بۆ تۆش بەدایم کردەوەی جوانت ببێ

دەرحەقی هاوشەهریی و هاومەزهەب و هاودینەکەت
ئیقتیدارت گەر هەیە ئینعام و ئیحسانت ببێ

دەس لە بێئینسافی هەڵبگرە ئەگەر مەردی بەناو
ڕەحم و ئینسافت لەگەڵ زومڕەی فەقیرانت ببێ

گەر قەسابی یا بەقاڵی، یا عەلافی یا توجار
خۆت بەلەعنەت قەت مەکە باوەڕ بە قورئانت ببێ

چەند هەزار دینار ئەکەیتە مەسرەفی قەسر و بینا
باوەڕت بێ بۆ دە دوازدە ساڵە ئیمانت ببێ

پارەکەت وا بوو بە بارێ لیرە تۆ نایبەیتە گۆڕ
شەرتە بۆ ڕێگەی قیامەت تۆشە و نانت ببێ

کوردە قەومی تۆ زەلیلە تۆش بە سەودا مەیکوژە
میللەتی خۆخۆر مەبە ئەخلاقی ئینسانت ببێ

گرد و دەشت و کێو ئەکێڵی سەعی ئەکەی بۆ چارەکێ
یەک دەقیقەش یادی چوونە گردی سەیوانت ببێ

تاکوو مومکین بێ درۆ و ناڕاستی و غەششت نەبێ
ڕوویی خەندان، خوڵقی مەردان، فکری چاکانت ببێ

کاسبی و قازانج و تێکۆشین پەسەندی عالەمە
نەک بە جارێ پشت لە حەق کەی مەیلی شەیتانت ببێ

تا بەئوممێدی وەزیفەی، ئەی جەوان هەر ڕاسی بی
عەشقی عیلم و مەشقی حیلم و شەوقی عیرفانت ببێ

عیلمە ئەتخاتە مەقامی بەرز و جێگەی ئیفتیخار
عیلمە بۆت نێزیک ئەکا گەر فیکری کەیوانت ببێ

ساڵی سەعی و غیرەتە ساڵی وەفا و ڕەحمەتە
تۆ کە نەیبەخشی چ سوود موڵکی سولەیمانت ببێ

نوێژ و ڕۆژوو و حەج و عەمرە نەفعی هەر بۆ خۆت هەیە
خۆت لە پەنجا نەوع ئەخۆی، یادێکی جیرانت ببێ

Kurdish_Poetry

٤٦٦٦

✓ ئەحمەد موختار جاف (1896 - 1935)

لە حەسرەت لێوی لەعلت ئەشکی چاوم ئێستە گوڵڕەنگە
بە یادی چاوی مەستت دڵ هەمیشە مایلی بەنگە

تەماشا کە کە دێمە باسی تەعریفی دەمت جانا
شوکور هەرزان ئەکا شیعرم ئەگەر چی قافییە تەنگە

بە سورمە ئاوی داوە ئەو نیگارە خەنجەری ئەبرۆی
شەهیدی غەمزەیی خوێنڕێژی بۆیە مات و بێدەنگە

هەزار هاوار و داد ناگاتە گوێی، تەئسیری لێ ناکا
دڵی ئەو شۆخە بێڕەحمە لە ئاستی من وەکوو سەنگە

لەوەی خەڵکی ئەڵێن پێم عاشق و ڕیسوای نییە پەروام
نەسیبی عاشقی بێچارە دایم لۆمە و نەنگە

موسەللەح بوو بە شمشێری برۆ و پەیکانی موژگانی
موحەققەق تورکی مەستی چاوی یارم مایلی جەنگە

بنازم چەندە خۆشە تەعزیەی عاشق لەسەر قەبری
لە جێی شیوەن، زڕەی فنجان و دەنگی بەربوت و چەنگە

دەخیلم بێرە سەیری مەجلیسی ڕەندان دەمێ زاهید
تەماشا کە سەفایە، سەیرە، بەزمە، ڕەزمە، ئاهەنگە

تەواو نابێ بە «ئەحمەد» ئەی کەماڵی مەدحی ڕووی دڵبەر
لە عەرسەی وەسفی یارا پێی خەیاڵم ئێستەکە لەنگە

Kurdish_Poetry

٤٦٦٥

✓ قانع (1898 - 1965)

شێخی من نوقڵ و نەباتە، پیری من نان و کەباب
مەیلی من ئەسپ و تفەنگە، نەک لەسەر چەنگ و ڕوباب

مێشکی من مێشکی بەهێزە، غیرەتم وەک ڕۆستەمە
ئیشی من خزمەت بە خاکە و فکری من قەهرە و عیتاب

پووری من خەنجێرە، جەرگی دوژمنی خاکی وەتەن
دۆستی من کوردی غەیوورە و دوژمنم زومرەی غوراب

کاکی من ناوی کوتەک، مەغزی عەدوو دێتنێتە دەر
بابی من ڕۆحی وەتەن، عالم بە هەر چاک و خەراب

ماسیخۆری ... ... و بەنگفرۆشی ... ...
کەی لە خاکی کوردسانا دێنە سەر ڕێگەی سەواب

هێندە پیشم خواردەوە، وەختە بە جارێ شەق بەرم
ئاهی دڵ وەک ئاگرە، تا کەی نەسووتێنێ حیجاب

با هەموومان پێکەوە دەستمان بە دەست یەکتر گرین
شۆر بخەینە مێشکی کوردان هەر وەکوو نەشئەی شەراب

Kurdish_Poetry

٤٦٦٤

✓ خادیم (1895 - 1953)

لە مەوجی چینی توڕڕەی گێسوویی مشکینی دڵبەردا
مەحاڵە مورغی دڵ جارێکی تر لەم داوە دڵ بەر دا

بە قەولی فاعتصم چەنگم لە دونیا دا نە دامانی
ڕەها نابێ لە دەستم هەر وەکوو دونیا لە مەحشەردا

جگەر سووتاوی سۆزی ئاگری هیجرانی ئەو شۆخە
بە ئاوی وەسڵ موحتاجە چە موحتاجی بە کەوسەردا

بە مەحزی جەوری دولبەر دڵ لە دولبەر بەر بدەم هەرگاه‍
تەریقی ڕوویی یارانی تەریقەت بم لە مەحشەردا

بەسەر وەقتم لە بیماری ئەگەر بێ دەفعەیێ دولبەر
بەهانە گریەیە ئەعزا لە دەردا گەر عەرەق دەردا

ئەترسم بۆ گوڵی عەکسی خەیاڵت چون لە دڵمایە
نەوا پەژمووردە بێ بەرگی گوڵی حوسنت لە مەجمەردا

حرووفی شۆری سەودایی موحیب و پۆست پۆشانت
نییە گونجایشی هەرگیز بنووسرێ گەر لە دەفتەردا

نە مەجنوون شۆری وەک من بوو نە لەیلی شێوەیی وەک تۆ
نە فەرهادیش وەکوو من شۆری شیرینی لەناو سەردا

ڕەواجی لێ ئەسێنی «خادیما» لەعلی لەبی دولبەر
ئەگەر چی ئەسفەهانی بی و لە حوسن و تامی شەککەرد

Kurdish_Poetry

٤٦٦٣

✓ نالی (1800 - 1877)

ماتەم وەکوو زوڵفەینی سییەهـ گرتی سەراپات
پۆشی لە ڕوخت تەعبییەیی بەیدەق و شامات

تاقانە یەتیمی خەلەفی ئاخری نیسان
تۆ خۆش بی سەدەف بوو بە فیدات دوور بی لە ئافات

بۆ فەوتی سەدەف حەیفە بڕێژی دوڕەری ئەشک
زایع مەکە دوڕدانە بە غارات و خەسارات

دیدەت وەکوو گوڵ سوورە، پڕی شەبنمی ئەشکە
یا لالەیی پڕژاڵەیە دوو نەرگسی شەهلات

بۆ گریەیی تۆ ڕەنگە منیش هێندە بگریێم
گەوهەر بڕژێنین بە بوڵەندی قەد و باڵات

لاکین ئەمە دونیایە، گەهێ سوورە گەهێ شین
لا یسألُ مَن عاشَ وَ مَنْ مات وَ مَنْ فات

بەس گریە بکە بۆ پدەر و بابی حیجابت
بێبابیی تۆ مووریسە بۆ وەسڵ و مولاقات

بێبابیی تۆ بۆ من و تۆ بابی فوتووحە
بێبابیی تۆ خواستەیی من بووبوو بە ئاوات

بێبابی مورادی من و تۆ بوو بە تەمەننا
بێبابی دوعایی من و تۆ بوو بە موناجات

ئەو بابە کە فەتح و زەفەری قەلعەیە قەلعی
با قەلعی بکا زەلزەلەیی هازیمی لەززات

ئەو پیری خەرەف، ئافەتی مەردی و سەفا بوو
تۆ شۆخ و جوان، دوور بی لە ئافات و خەرافات

ئەو فەوت و وەفاتە سەبەبی عەهد و وەفاتە
چوو ساعیقەیی بەردی عەجووز و گوڵ و مول هات

گوڵ تاجی لەسەر نا و چەمەن مەخمەڵی پۆشی
هات موژدە کە خەلعەت گەیییە بەر بە موباهات

هات زەمزەمەیی بولبول و ئاوازەیی قومری
هات بادی سەبا، دێن و دەچن عەرعەر و بانات

نەجم و شەجەر و نەرگس و ئەنواری شکۆفە
جیلوەی چەمەنن، یەعنی زەمین بوو بە سەماوات

ماوەردە لەسەر خەرمەنی گوڵ عەترفشانە
یا ئاوی حەیاتە، عەرەقی وردی موحەییات

گوڵشەن وەکوو بەزمێکە کە ئاحادی هوزاری
بۆ تاقەگوڵێکی گەیییە ڕوتبەیی میئات

تۆ باقییەیی ساقییەیی سەحنی چەمەن بە
مەیدان هەموو مەیدانە بە کاسات و بە تاسات

«نالی» یەک و ئەو کەس کە تەمامی غەزەلی بیست
مەعلوومی بووە زۆر و کەمی خاریقی عادات

Kurdish_Poetry

٤٦٦٢

✓ زێوەر (1875 - 1948)

تا زولفی لەسەر چیهرە پەرێشانی سەبایە
ئاشوفتەگیی و تیرەگیی بەختی سییایە

ڕووی و لەب و مووی هەمدەم و ئامیزشی یەک بوون
غونچەی چەمەن و بوردی یەمەن، موشکی خەتایە

شمشادی قەدی سەروی خەرامانە ڕەوانە
جێگیری دڵی پادشەهـ و شاهـ و گەدایە

چاوی کە وەکوو دیدەیی بازێکە شکاری
دڵ وەک کەوی بێچارە گرفتاری بەڵایە

«زێوەر» نییە دۆستێ کە ڕەقیب تووشی بەڵا کا
مەعلوومە سەوابی ئەمە وەک حەجج و غەزایە

Kurdish_Poetry