٤١١٩

نووسینی حاجی موڕسەل بەگی بێلوو سەبارەت بە ڕێکەوتی کۆچی دواییی ناری مەلا کاکە حەمەی بێلوو

✓ ناری (1874 - 1944) ؟!

🔸 ئەم وێنەیە نووسینێکی حاجی موڕسەل بەگی بێلوویە سەبارەت بە کۆچی دواییی مامۆستا #_ناری «مەلا کاکە حەمەی بێلوو».
🔹 نووسیویەتی: در ساعت 8 شب گذشته لیله جمعه 29 شهر شوال سنه قمری 1362 برحمت ایزدی شاد گردید.

▪️ ڕێکەوتە لەگەڵ؛ هەینی ...
06 ـی 08 ـی 2643 ـی کوردی
06 ـی 08 ـی 1322 ـی هەتاوی
29 ـی 10 ـی 1943 ـی زایینی
29 ـی 10 ـی 1362 ـی مانگی

◾️ بێلوو گوندێکە لە نزیکی شاری مەریوان و زرێباردا.

✓ ناری

کە من غەرقی زرێباری غەمی تۆ بم لە بێلوودا
لە ناڵە و شیوەن و دەرد و غەمی ئەغیار و یارم چی!

Kurdish_Poetry

٤٠٧٦

 

✓ ناری (1874 - 1944)

تۆ کە مەشهووری بە لوتف و کەرەم و بەندەنەواز
مەزهەری نووری خوداوەندی مونەززەهـ لە نیاز

بۆ ئەکەی بەندەیی بێچارە موشابیهـ بە ڕەقیب؟
حەیفە تەشبیهی مەلا، یاخۆ مەلائیک بە بەراز

سۆزی بولبول کە وەکوو سۆزشی پەروانە نییە
نیسبەتی عیشقی حەقیقی مەدە هەرگیز بە مەجاز

بۆ مەگەر بێخەبەری زوو کە وتوویانە قەدیم
جەوهەری تیغی کەفی حەزرەتی مەحموودە ئەیاز

چ تەفاوت نییە بۆ من، چ لە نەزدیک و لە دوور
کەعبەیی قیبلەیی موئمین چ لە شام و چ حیجاز

شەرحی دووری نییە ئیمکانی بە تەحریری قەڵەم
دەفتەری میهر و موحیببەت نییە پایان بە تراز

غەزەلی «ناری» ـیە ئیمڕۆ کە بەبێ مشتەرییە
هەر وەکوو کۆنە و پەسمەندەیی دووکانی بەزاز

Kurdish_Poetry

٤٠٦٦

 

✓ پەروانە

  • ئەحمەد موختار جاف (1896 - 1935)

وتم من ڕۆحی خۆم قوربانی ڕووی تۆ کرد دەسا ڕەحمێ
وتی نازانی تۆ پەروانە بۆ دەوری چرا چاکە

  • ناری (1874 - 1944)

سۆزی بولبول کە وەکوو سۆزشی پەروانە نییە
نیسبەتی عیشقی حەقیقی مەدە هەرگیز بە مەجاز

  • حەمدی (1876 - 1936)

غەیری پەروانە درۆیە کەس نەڵێ من عاشقم
شەرتی سووتانە کە کردی ئیختیاری عەشقی نوور

  • سابیری (1881 - 1944)

هەر کەسێ ئەشقی حەقیقی بێ دەبێ پەروانەوار
خۆی نەپارێزێ لە سووز و ئیشتیعالی شەمع و نار

  • ئەدەب (1859 - 1916)

کە دیم شەمعی جەمالی تۆ، لە فکری سەربڕین کەوتم
بەڵێ عاشق بە دیدارت، دەبێ پەروانەئاسا بێ

Kurdish_Poetry

٤٠٢٩

 

✓ ناری (1874 - 1944)

بە یادت کەوتە سۆزش غونچەدەم، وا قەلبی بیمارم
لە هیجرەت هاتە سۆ دیسان، برینی پار و پێرارم

هەموو نەشئەی زمستانی فیراقە سەرسەری ئاهم
نیشانەی پاییزی هیجرانە زەردی پەلکی ڕوخسارم

بە شوعلەی ناری پڕتەئسیری عاشقسۆزی دووری تۆ
وەکوو پەروانە سووتاوە دڵەی غەمگین و غەمبارم

بەڵێ عیللەت بە سیحری نێرگسی مەخمووری فیتنەت بوو
کە وا من سەرزەدەی تانەی ڕەقیب و یار و ئەغیارم

بە شەوقی دەبدەبەی سوڵتانی حوسنی ماهی ڕوخسارت
بە گەردوون ئاشنایە زەمزەمەی سەمتووری هاوارم

وەکوو حوسنت لە عالەمدا، قسەی من فاش مەشهوورە
عەزیزم تازە مەخفی کەم ئەمن تۆماری ئەسرارم؟!

تەماشا چەندە خۆشتەعلیمە، ئەی شیرینی بێهەمتا
لە کێوی بێستوونی وەسفی تۆ، گوڵگوونی گوفتارم

لە موڵکی عاشقیدا، خوسرەوێکی شۆخە دڵ، ئارێ
گەواهی عیشقە، جۆش و شۆڕشی شیرینی ئەشعارم

بە چاوی کەم لە «ناری» چاوەکەم مەڕوانە، بڕوانە
لە گۆشەی مەدرەسەی عیشقت، چ شاگردێکی هوشیارم

Kurdish_Poetry

٣٩٣٠

 

✓ دەنگی کوردی

  • دەنگ: عەدنان کەریم
  • شیعر: ناری

موددەتێکە من گرفتارم بەدەس سەوداتەوە
بووم بە داوی چینی زوڵف و پەرچەمی تاتاتەوە

مەنعی قوللابی موژەی ناکەم لە ڕاکێشانی دڵ
بۆ ئەسیری چاوی مەستی پڕخەوی ئەیباتەوە

گەر دەپرسی حاڵی پەروانەی دڵم دوور بێ لە ڕووت
وا لە سۆزشدا لە سایەی شەوچرای گۆناتەوە

چاوی خوێنخواری بە خوێنم فێرە، وەک لێوی بە مەی
لێی گەڕێن ئێوە و خودا ئەو شۆخە با بیخواتەوە

شاهی چاوت موڵکی سەبر و تاقەتی بردم بەزۆر
مەسحەفی ڕووی تۆ بە گژیا چێ ئەگەر نەمداتەوە

مێشی خاڵت نافڕێ، بەس باوەشێنی کە بە ناز
چونکە پابەندە بە شەهدی ڕوومەتی زێباتەوە

لەبشەکەر فەرموو بە زوڵفت باوەشێنی با نەکات
مێشی ڕۆحم گەر بنیشێتۆ بە قەندی چاتەوە

Kurdish_Poetry

٣٩٢٤

 

✓ ناری

هەر وەکوو تام و مەزەی حەڵوا لە بڕوێشا نییە
زەڕڕەیە بۆنی خوادۆزی لە دەروێشا نییە

زەلزەلەی ئاخرزەمان و ڕەغبەتی فیسق و فجوور
بۆیە تەئسیری لە سۆز و زیکری هووکێشا نییە

نێر و مێ یەکسانە ئەمڕۆ لای دڵی دێوانەدا
زەرگی ئەو فەرقی لە لێدانی پەس و پێشا نییە

بێ ڕیازەت سەیری گوڵزاری تەریقەت موشکیلە
لەززەتی شیرین لە شانەی شەهدی بێمێشا نییە

تاقەتی باری ئەمانەت شێری مەیدانی ئەوێ
حەملی ئەو بارە لە قووەی قاتری ڕێشا نییە

قەتعی ڕێگەی مەعریفەت نەفسی موتیعی لازمە
حاڵەتی نەرمی لە کەللەی ئەسپی سەرکێشا نییە

دانەیی لوئلوء مەقامی خەزنەیی شاهانەیە
گەوهەری شاهی لە ڕەشکە و باری کاکێشا نییە

ئەسپی نەژدی لازمە بۆ قەتعی ڕێگەی مەعریفەت
سورعەت و جەولانی نەژدی قەت لە گامێشا نییە

گوڵشەنی حەق بولبولێکی نەغمەخوانی لازمە
سۆزی ئەو نەغمە لە باڵی زەرگەتە و مێشا نییە

بێخەویوخۆراکە دایم کار و پیشەی تۆبەکار
خۆ خەو و تێری لە خانەی خەڵوەتئەندێشا نییە

سەفوەتی سۆفی لە شانە و ڕیشدا دەرناکەوێ
نووری دەروێشی لە پرچ و ڕەشتی و کێشا نییە

پەشمە و غارە لە بەینی سۆفی و دەروێش و شێخ
ئەو کەسەی یاری دەوێ کێشەی لەگەڵ خوێشا نییە

Kurdish_Poetry

٣٩٠٠

 

✓ ناری

حوججەتی موڵکی لەتیفی خەت و خاڵی ڕوویەتی
نووری ئیسباتی لەتافەت نەقشی حەڵقەی موویەتی

ڕوومەتە یا چینییە، یا لەوحی مینا، یا سەدەف
یا بە ئاهی سەردی عاشق ئاوە خۆ، بەستوویەتی

پەرچەمی جەزبەی دڵی کردم لەبۆ شوعلەی ڕوخی
ڕهبەری ئاتەشپەرەستی، توڕڕەیی جادوویەتی

سەیری خەندەی لێوەکەی بۆ دڵنەوازی چی دەکا
شەڕفرۆشی گەرچی ڕەسمی نێرگسی بەدخوویەتی

چاوی مەستی قابِضُ الأرواحـە لێوی وەک مەسیح
کوشتن و ئیحیا بە چاو و لێوی هەر ئەو، بوویەتی

مەنعی قەد ناکەم لە خوێنخۆریی کە شێوەی چاوییە
کوشتن و قەتڵی بەناحەق کار و پیشەی زوویەتی

نەشتەری غەمزەی لە جەرگم دا و بە گریەم پێ کەنی
غونچەپشکووتن بە شەونم، عادەتی پێشوویەتی

دیجلەیی سەیلی سروشکم حەدد و پایانی نەما
شاهیدی بێغایەتی لیتە و قوڕی پێڵوویەتی

قامەتی «ناری» بە کۆڵی میحنەتۆ وا خەم بووە
تەختی پیشانی هەمیشە هەمدەمی زانوویەتی

Kurdish_Poetry

٣٨٩٩

 

✓ ناری

ئەتۆ زەمم ئەکەی، مەدحت ئەکەم من
جەزای قەولی درۆ، با هەر درۆ بێ

Kurdish_Poetry

٣٨٢٤

 

✓ ناری

من خەیاڵم وەسڵ و تۆ فیکرت فیراق
من بە تۆ موشتاق و تۆ بێئیشتیاق

چاوەکەم تا کەی لەگەڵ مەزڵوومی خۆت
غوسسەپێدان و جەفادان و نیفاق

تیری عیشق و چاوی مەستت کوشتمی
ئەی خودا ڕەحمێ لە دەستی جووت و تاق

من بە بێهیممەت مەزانە و بێکەرەم
سەهلە لای من بێ درۆ، تەکلیفی شاق

گەر دەمێ مەقسودی دڵ بێنیتە جێ
پێت دەبەخشم موڵکی شامات و عێراق

وا لە کوورەی عیشقی تۆدا مورغی دڵ
کەوتە سۆزە و ئاهـ و ناڵە و ئیحتیراق

دڵ بە لێوی مایلە و لێوی بە مەی
من کە ساقیم ئێستە نِعمَ الأتِّفاق

قەسری دڵ وێران و بێ تەحسینە وەک
مەعبەدی ڕووخاوی بێ میحراب و تاق

فیکری من ناگا بە وەسفی حوسنی تۆ
گەر خەیاڵم بێ بە ڕەفڕەف یا بوراق

«ناریا» زادی سەفەر ئامادە کە
ڕێگە تەی نابێ، بەبێ توێشە و تفاق

Kurdish_Poetry

٣٧٨٣

 

✓ ناری

بێنەغمەیە یەکبارە چەمەن داخی گرانم
گوڵشەن بە دەمێ چۆڵە، بەبێ سەروی ڕەوانم
بێشاهید و بێمەیل و شەکەرڕێزی جیهانم
وێران و پەرێشانە، عەجەب باخی گوڵانم
نەوغەزال و قەدنیهال و بێمیسالم بۆ نەهات؟

شیعرم وەکوو مەی باعیسی ئەنواعی نیشاتە
سەرمایەیی شۆر و تەرەب و عەیش و حەیاتە
تووتیی دڵەکەم مونتەزیری قەند و نەباتە
بۆ نوقڵی دڵی عاجز و بێسەبر و سوباتە
بادەنۆش و قەندفرۆش و سورمەپۆشم بۆ نەهات؟

شەیداسیفەت و عاجز و بێسەبر و شەکیبم
ئاشوفتە و سەرگەشتە و بێیار و حەبیبم
هەر من لە تەرەب عاشقی بێسەهم و نەسیبم
گیرۆدەیی دەردی ستەم و دەستی ڕەقیبم
تورکی جەنگ و شۆخوشەنگ و لالەڕەنگم بۆ نەهات؟

بەهبەهـ لە گرۆهی سەفی مەستانە حیسابم
لای مورشیدی مەیخانە مولەققەب بە جەنابم
هەم ساقی و هەم جورعەکەشی جامی شەرابم
ئوستادی نەی و تار و مەی و چەنگ و ڕوبابم
بادەخواهـ و مووسیاهـ و کەچکولاهم بۆ نەهات؟

بێ نەشئەیی دیدەم، شەوی یەڵدایە مەقامم
خاڵی لە شەمیمی گوڵ و شەوبۆیە مەشامم
چونکوو ئەسەری قەت نییە، ئەنجامی مەرامم
بێڕەونەق و تەرتیبە، گوڵی نەزم و کەلامم
نووری چاو و بۆگوڵاو و توڕڕەخاوم بۆ نەهات؟

بیمار و نەخۆشم، بە غەم و میحنەت و هیجران
ئیشم بە هەموو دەم بووەتە شیوەن و گریان
ئارامی نەما مورغی دڵم، مات و پەرێشان
بۆ ڕەحمی نەبوو، لوتفی نەما کەس بە غەریبان؟
دیدەباز و عیشوەساز و دڵنەوازم بۆ نەهات؟

بێیارم و بێهەمسوخەن و هەمنەفەسێکم
بێهەمدەم و بێیار و بەبێ دادڕەسێکم
بۆ نوکتەیی شیریننەفەسی وەک مەگەسێکم
موحتاجی نیگاهـ و نەزەری میهری کەسێکم
هەمزمان و نیکتەزان و میهرەبانم بۆ نەهات؟

«ناری» چییە لوتفی نییە دەربانی نیگارم؟
سووچت چییە لاتاقمی دیوانی نیگارم؟
بتکەم بە فیدای توڕڕەیی فەرمانی نیگارم
تۆ بێژە بە یاران و غوڵامانی نیگارم
ئەمری شاهـ و حوکمی جاهـ و دەفعی ئاهم بۆ نەهات؟

Kurdish_Poetry